Zaman zaman, bazı kişilerin rahat uyuyamamaktan, geceleri şöyle deliksiz bir uyku çekememekten şikâyet ettiğine şahit oluruz. Gerçekten de uyuyuncaya kadar bir o yana, bir bu yana dönüp durmak, gece boyunca sık sık uyanıp sabahleyin yataktan “külçe” gibi kalkmak insanın gününü de zehir eder. Bu tür şikâyeti olanlara bazı önerilerde bulunmak istiyoruz. Bunları dikkate alırlarsa, her gece 7-8 saatlik deliksiz bir uyku çekeceklerine inanıyoruz.

* Öncelikle kafeinli içecekleri yatmadan 4-5saat önce kesin. Gündüz içilen bir bardak kahve bile gece sizi uyutmayabilir. Eğer gün içinde çok kafeinli içecek aldıysanız, ekmek ya da kraker gibi karbonhidratlı besinler alarak kafeinin etkilerini azaltın.

* Vaktinde yiyin, ağır yemeklerden kaçının, fakat aç karnına da yatmayın. “Serotonin”, “tripofan” ve “melatonin” yönünden zengin bazı besinler uyumanıza yardımcı olur; ılık süt bunların başında gelir. Ayrıca ton ve kalkan balığı, enginar, badem, yumurta, şeftali, ceviz, kayısı, kuşkonmaz, keten tohumu, yulaf, patates ve muz da uyku getiren diğer besinlerdir.

* Odanız karanlık, rahat ve sessiz olsun, çok sıcak ya da soğuk olmasın. Odanızda bilgisayar ve televizyon bulundurmayın.

* Sigarayı azaltın. Yatmadan sigara içince kendinizi gevşemiş gibi hissetseniz de, bir süre sonra uykusuzluğa sebep olur. Nikotinin etkisi tıpkı kafein gibidir ve vücudunuzda 14 saat etkili olur. Böylece, gecenin bir yarısı ‘hortlak’ gibi ayağa dikilirsiniz.

* Yatmadan önce gevşeyin. Gerekirse hafif bir egzersiz yapın. Stres, uykunun en büyük düşmanıdır. Stresi kovmak için kısık ışıkta bir şeyler okumak, meditasyon veya sıcak bir duş yardımcı olur.


Kırmızı turp

Cildi güzelleştiriyor, kanser hücrelerinin oluşumunu önlüyor

Son yıllarda, siyah ve kırmızısından sonra “Japon turpu” olarak bilinen beyaz turp üretiminde de büyük artış sağlandı. Beslenme uzmanlar sağlık için turpun kırmızısını tavsiye ediyor. Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Balcalı Hastanesi diyetisyeni Özgen Arı’nın yaptığı açıklamaya göre, halk arasında sıkça kullanılan “turp gibi sağlam” sözü; bu sebzenin sert yapısının yanı sıra içeriğindeki vitamin değerlerinden kaynaklanıyor. C vitamini, kalsiyum, potasyum ve demir kaynağı turp, cildi güzelleştirip, bağışıklık sistemini güçlendirmesinin yanı sıra çok sayıda hastalığa doğal şifa kaynağı olarak gösteriliyor. Mide ve bağırsağı çalıştıran, sindirimi kolaylaştıran, öksürüğe, romatizmaya ve damar sertliğine iyi geldiği yaygın olarak bilinen turp, bağırsakları âdeta dezenfekte ediyor, kabızlığı gideriyor. Turpun en büyük özelliği ise içeriğindeki antioksidan etki. Bu etki, kırmızı turpta beyaz turptan daha fazla bulunuyor. Turpun antioksidan etkisi, vücutta kanser hücrelerinin oluşumunu engelliyor. Bu kanser türleri arasında ise akciğer ve kalın bağırsak kanserleri ilk sırada yer alıyor. Turpun içeriğinde yüksek oranda bulunan folik asit ve demir vitamini ise kansızlığa iyi geliyor. Bu sebeple turpu hamile kadınların mutlaka tüketmesi tavsiye ediliyor. Turp, emziren annelerin sütünü de artırır. Yüksek oranda potasyum içeren turp, bu özelliği ile yüksek tansiyon hastalarına da şifa kaynağı oluyor.

Bazı uyarılar
Turp, sağlık deposu özelliklerinin yanı sıra, bazen mide rahatsızlığı olanlarda yanma, geğirme ve gaz yapıyor. Bu yüzden, midesi rahatsız olanların tüketimde aşırıya kaçmamaları tavsiye ediliyor. Turp, ayrıca bedenin iyot emilimini azaltıyor. Bu sebeple, fazla miktarda turp tüketenlerin, iyot yönünden zengin besinleri ve iyotlu tuz almaları da öneriliyor.


İşte ‘uyutan’ besinler
Sahip oldukları serotonin, tripofan ve melatonin hormonları sayesinde deliksiz bir uyku uyumanıza yardımcı olacak bazı besin maddeleri şunlar:

Bu listeden 1 veya 2 adedi geçmeyecek şekilde dilediğiniz gıda maddesini seçerek rahat bir uykuya kavuşabilirsiniz.

* Muz: Bazı uzmanlar muzu “sarı poşet içindeki uyku hapı” olarak adlandırıyor. Seratonin ve melatonin dışında aynı zamanda magnezyum içeren bu meyve, kaslarınızı gevşetip sizi rahatlatır.

* Papatya çayı: Sizi yatağa huzurlu bir şekilde yatıracak bir çay. Sakinleştirici özelliği sayesinde papatya çayı, kaygılı ve sinirli bir bünyenin en iyi panzehiridir.

* Ilık süt: Evet çok duyduğunuzu biliyoruz... Fakat yine tekrarlayalım; sütün, içeriğindeki triptofan sayesinde beyniniz yatışır ve daha sağlıklı bir uykuya dalarsınız. Ayrıca psikolojik bir rahatlama da sağlar.

* Bal: Bitki çayınızın veya ılık sütünüzün içine atacağınız bir çay kaşığı kadar balın rahat bir uyku üzerindeki etkileri tahmin edilemeyecek kadar çoktur.

* Patates: Az miktarda fırında pişirilmiş patatesin iyi bir gece uykusuna yardımcı olabileceğini pek sık duymadığınızı biliyoruz. Etkisini daha da artırmak için sütle birlikte püre kıvamına getirip yiyebilirsiniz.

* Yulaf unu: Yulaf içeriğindeki melatonin sayesinde iyi bir uykunun en iyi ilaçlarındandır. Bir miktar Akçaağaç şerbetiyle karıştırırsanız lezzeti ile de sizi etkileyecektir.

* Badem: Kalp dostu bademden bir avuç yediğinizde sizi tatlı bir şekerlemeye götürür.

* Keten tohumu: Hayat bazen ters gittiğinde ve siz de kendinizi kötü hissettiğinizde, 2 kaşık keten tohumunun sizlere yardımcı olabileceğini aklınızdan çıkarmayın. Süt veya yoğurt içine katabileceğiniz keten tohumu, doğal bir moral verici etkisine sahiptir.

* Kepek ekmeği: Bal kattığınız çayınız ile birlikte yiyeceğiniz bir ince dilim kepek ekmeği, vücuttaki insülinin biraz serbest kalmasını sağlayacak ve beyne “uyku vakti” geldi mesajını gönderecektir.
(27 Ocak 2008)