Sual: Mest üzerine mesh etmek caiz midir?
CEVAP
Elbette caizdir. Peygamber efendimiz, mübarek ayaklarına mest giymiş ve nasıl mesh yapılacağını göstermiştir. Kur'an-ı kerimde namazların nasıl kılınacağı gibi birçok husus yoktur. Peygamber efendimizin yaptığı gibi yapılmıştır. Çünkü Hak teâlâ buyurdu ki:
(Resule itaat eden, Allah’a itaat etmiş olur.) [Nisa 80]

(Peygamberin emrine uyun, nehyettiğinden sakının.) [Haşr 7]

(İndirdiğimi insanlara beyan edesin, açıklayasın) [Nahl 44]

Mest hakkında hadis-i şeriflerde buyuruluyor ki:
(Yahudiler, namaz kılarken nalın veya mest ile ayaklarını örtmezler. Siz onlara muhalefet edin, nalın veya mest giyinin!) [Müslim, Ebu Davud]

(Müşriklere muhalefet edin, namaz kılarken mestlerinizi giyin.) [Hakim]

([Hacda] Nalını olmayan, mestlerini giysin.) [Buhari, Müslim, Ebu Davud, Tirmizi, İmam-ı Ahmed]

Resulullah, misafir iken de, mestlerimizin üzerine meshetmemizi emrederdi. (Nesai, Tirmizi)

Bir yolculuk esnasında, abdest aldıktan sonra, mestlerini göstererek, (Onları temiz olarak [abdestli olarak] giymiştim) buyurup üzerlerine meshetti. (Buhari, Müslim, Ebu Davud)

Peygamber efendimiz mestlerinin üst tarafını meshederdi. (Tirmizi, Ebu Davud)

Peygamber efendimizin abdestte kalın çoraplar ile ayakkabılar üzerine meshettiği de bildirildi. (Nesai)

Süfyan-ı Sevri, İbni Mübarek, imam-ı Şafii, imam-ı Ahmed gibi zatlar da kalın çoraplar üstüne mesh edilebileceğini bildirmişlerdir. (Tirmizi)

Sual: Bir arkadaş "Kur’anda abdest alırken ayakların meshedilmesi emrediliyor. Namaz vakitleri de üç olarak bildiriliyor. Şimdiki tatbikat yanlıştır” diyor. Böyle bir şey var mı?
CEVAP
Namaz üç vakittir, ayaklar mesh edilir diye bir âyet yoktur. Abdest âyetinin meali şöyledir:
(Ey inananlar, namaza kalktığınızda yüzlerinizi, dirseklere kadar ellerinizi, başlarınızı meshedip topuk kemiklerine kadar ayaklarınızı yıkayın.) [Maide 6]

Peygamber efendimiz senelerce abdest aldı, bir defa çıplak ayaklarına mesh ettiği vaki değildir. Mestlerine mesh ettiği ise vakidir. Bu konuda bir çok sahih hadis vardır. Kur'an-ı kerimi Resulullah efendimizden daha iyi anlayan kim vardır ki?

Binlerce sahabi gelmiş binlerce tabiin onlardan görmüş ve binlerce kitap yazılmıştır. Hiç bir kitapta ayaklar mesh edilir diye yazmıyor.

Kur'anda üç vakit namaz var demek de yanlıştır. Peygamber efendimiz senelerce beş vakit namaz kılmıştır. Bu konuda da sayısız sahih hadis vardır. Muteber kitaplardan nakil yapmayanlara itibar etmemelidir.

Sual: Mest üzerine mesh etmeyi kabul etmeyen Ehl-i sünnet olamaz mı?
CEVAP
Evet olamaz. Çünkü mest üstüne mesh etmeyi caiz görmek Ehl-i sünnet itikadı içindedir.

Sual: Mestin vasıfları nelerdir?
CEVAP
Mest, ayağın yıkaması farz olan yerini örten, su geçirmez ayakkabı demektir. Mestin, bir saat yol yürüyünce, ayaktan çıkmayacak şekilde sağlam ve ayağa uygun olması gerekir. Ağaçtan, camdan, madenden mest olamaz. Zira sert şeyle bir saat yürünemez. Tabanı ile ayak üstü veya yalnız tabanı deri kaplanmış çorap üstüne veya sert olup, yürürken aşağı düşmeyen kalın çorap üzerine mesh caizdir.

Sual: Yırtık mest üzerine de mesh yapılabilir mi?
CEVAP
Yırtığı, üç parmaktan fazla açık olan mestin astarı sağlam olsa ve meste dikilmiş olup, ayak görünmese, mesh caiz olur.
Bir mestin birkaç yerinde küçük yırtıklar olsa, bunlar toplanınca üç parmak kadar olursa, buna mesh etmek caiz olmaz. Bir mestte iki parmak, diğer mestte de iki veya bir parmak görünecek kadar yırtık varsa, bunlara mesh edilebilir. Mesh caiz olmayan yırtık, üç parmağın ucu değil, tamamı görünecek kadardır.

Şâfiî’de, mestin hiç yırtığı, deliği olmaması gerekir. Mâlikî’de ise, yırtık, ayağın üçte birinden azsa, mesh caiz olur. Bir işi bir mezhebe göre yaparken, başka bir mezhebi de taklit etmek gerekiyorsa, iki mezhepte de batıl olacak bir şey yapmamak şarttır. 

Sual: Teyemmüm ederek, mest giyenin, su bulununca, abdest alırken mestlere meshetmesi caiz midir?
CEVAP
Teyemmüm ederek, mest giyen, su ile abdest alırken, mesh edemez. Ayaklarını yıkaması gerekir.

Mestteki necaset
Sual: Mestteki necaseti temizlemek gerekir mi? Meshetmek yeterli olur mu?
CEVAP
Mestte namaza mani olacak necaset varsa, temizlemek farzdır. Meshetmekle necaset temizlenmiş olmaz. Yıkamak gerekir.

Sual: Çoraba, çıplak ayağa ve oje üstüne mesh caiz midir?
CEVAP
Mesh, meste ve sargılar üzerine yapılır. Ayağını yıkamak zor gelen kimse, çıplak ayağına veya naylon çoraba mesh edemez. Ojenin üstüne de mesh edemez.

Sual: Maliki’de mestin durumu nasıldır?
CEVAP
Mest deriden olur, yünden olmaz. Mestin üst ve altı meshedilir. Mest, ayağı yıkamak meşakkatinden dolayı değil, sünnete uymak veya soğuktan korunmak niyetiyle giyilir. Maliki’de mestin mesh müddeti yoktur. Cünüp olana kadar çıkarmak gerekmez. Sadece Cuma günleri gusül için çıkarmak sünnettir. Maliki’yi taklit eden, 24 saatten fazla giyemez.

Sual: Mâlikî'de mest üzerine mesh nasıl yapılır?
CEVAP
Mâlikî'de mestin altı da, üstü de mesh edilir. Şu şekilde yapılması uygun olur:
Önce sağ ayak mesh edilir. Bunun için sağ el ıslatılıp, sağ mestin üst ucu kavranır. Sol el de, ıslatılıp avuç içi sağ mestin altına konur. Sağ elin başparmak ucu sol, diğer üç parmak uçları sağ kenarında olarak mestin ağız kısmına kadar elin içiyle çekilir. Bu arada alttaki sol el de, topuğa ve buradan da mestin ağzına kadar çekilir. Daha sonra sol ayak mesh edilir. Sol eli sol mestin üstüne, sağ eli de altına koyarak aynı işlem uygulanır. Bu şekilde mesh edilir.

Sual: Mesti abdestli mi abdestsiz mi giymek lazım?
CEVAP
Mesti abdestli giymek gerekir. Üzerine mesh etmek gerekmez. Abdest bozulup yeniden alırken üstüne mesh edilir.

Sual: Mestin 24 saatlik müddeti, mestin giyildiği saatte mi başlar yoksa, mest giyildikten sonra abdestin bozulduğu an mı başlar?
CEVAP
Abdestin bozulduğu andan itibaren başlar.

Sual: Eğer mest süresi bittiğinde kişi abdestli ise, mesti çıkarıp tamamen abdest mi almalı yeniden? Yoksa sadece ayaklarını yıkasa yeniden mest süresini başlatmış olur mu?
CEVAP
Sadece ayaklarını yıkaması yeterlidir.

Sual: Sık örülmüş ve kalın olan patik ya da yünlü çorap mest olarak kullanılabilir mi?
CEVAP
Mest olarak kullanılabilmesi için çorabın yürürken aşağı düşmeyecek kadar kalın olması ve topukları kapatması lazımdır.

Sual: Piyasada satılan altı plastik olan mestler uygun mu?
CEVAP
Altı deri olan her çeşit çorap da mest olarak kullanılabilir. Askeri potinlere de meshetmek caizdir.

Sual: Abdest alıp mesti giydikten sonra, üzerine de çorap giyiyorum. Abdestim bozulunca ince çorabın üstüne mesh ediyorum. Bu durum abdeste zarar verir mi?
CEVAP
Zarar vermez. Çorap çok ince olup altına su geçirirse, su geçirdiği için zarar vermez. Çorap kalın olup su geçirmezse, üstteki mest hükmünde olduğu için ona mesh etmiş olur.

Sual: Abdest aldıktan sonra mest giysek, sonra abdestimiz bozulsa, tekrar abdest alsak, yatarken mestimizi çıkarsak, abdestimiz bozuluyor. Abdestli olarak yatmak için tekrar abdest mi almalıyız?
CEVAP
Sadece ayakları yıkamak kâfidir. Ama bundan daha kolayı da vardır:
Mesti çıkarmadan yatağa girersin, okunacak duaları okur veya okumazsın. Sonra mestleri çıkarırsanız, abdestli yatmış olursunuz. Abdest sıkışıkken de böyle yapılır. Yani yatağa girilir, hemen yataktan çıkıp ihtiyacımızı giderip gelince yine abdestli yatmış oluruz. Abdestli yatmak demek, uyuyana kadar abdestli durmak demek değildir. Abdestli yatağa girip hemen abdestimiz bozulsa yatağa abdestli girmiş oluruz, ölürsek şehit sevabı alırız. Onun için hep abdestli yatmalıdır. Mest ile yatağa girilip, yatakta mest çıkarılırsa abdestli yatılmış olur.

Sual: Maliki’yi taklit edenler için mestin müddeti 24 saat mi, yoksa süresiz mi?
CEVAP
24 saattir. Çünkü Hanefi’den çıkmış değiliz.

Sual: Mest üstüne mest giymek Şafii’de caiz değildir. Mest içine çorap giymek de mest hükmünde mi?
CEVAP
Mest içine çorap giyilir. Çorap mest hükmünde değil.

Sual: Mesti her zaman giymek caiz mi?
CEVAP
Mesti sırf soğuktan korunmak için değil, yazın bile giyinmek caizdir.

Sual: Ayaktaki kan durunca, mestleri giyse, sonra ayağının kanadığını anlasa, abdest alırken bu mestlere mesh caiz mi?
CEVAP
Evet.

Sual: Ayakları yıkamak, mest üstüne meshden evla mı?
CEVAP
Elbette evladır. Ancak bazen meshedip rafizilere muhalefet için giyilirse, meshetmek evladır.

Sual: Abdestsiz iken, ayaklarını yıkayıp mestlerini giyen, daha sonra ayaklarını yıkamadan abdest alsa, abdesti sahih olur mu?
CEVAP
Evet Hanefi’ye göre sahih olur.

Sual: Çalışan bayanların ince çorap üzerine mesh etmeleri caiz mi?
CEVAP
Çoraba mesh olmaz. Abdest almak zor ise Hanbeli mezhebi taklit edilerek öğle ile ikindiyi, akşam ile yatsıyı birleştirip kılar. Yani öğle vakti müsaitse ikindiyi de öğle vakti kılar. Akşamı kılması zor ise yatsı vakti gece eve gelince evinde kılar.

Sual: Maliki mezhebine göre mest müddetinin süresiz olması taklit eden hanefi için de geçerli midir?
CEVAP
Geçerli değildir, çünkü Hanefi mezhebinden çıkmamıştır, ama unutarak birkaç gün kılmışsa, bunu Maliki’ye göre kıldım derse mahzuru olmaz.

Mezhep taklidinde esas şu: Taklit edilen mezhebin farzlarına ve müfsidlerine [bozanlarına] uyulur. Kendi mezhebimizin ise hepsine uymak gerekir.

Sual: Maliki’yi taklit ediyorum. Unutarak mestleri 24 saatten fazla giymişim. Kıldığım namaz ve okuduğum Kur’an ne olacak?
CEVAP
Maliki’de mestin müddeti sonsuzdur. Unutarak bir ay bile mestleri çıkarmasanız namazlarınız sahih olur. Okuduğunuz Kur'an boşa gitmez. Unutmak şer’i özürdür. Unutarak namazı kaçırsak günah olmaz. Unutarak yiyip içsek oruç bozulmuş olmaz.

Sual: Mesti çıkardıktan sonra tam abdest mi alınmalı yoksa sadece ayakları yıkamak kâfi mi?
CEVAP
Eğer abdest varsa sadece ayaklar yıkanır, abdest yoksa, yeniden abdest almak gerekir.

Sual: Kadınların yolculukta abdest alması güç olabiliyor, bu durumda ayakkabının üzerinden mesh etmek uygun olur mu?
CEVAP
Ayakkabının mest hükmünde olması için, bot olması lazım yani topuk kemiklerini geçmesi lazım. O zaman mesh yapılabilir. Tabii ayakkabıyı da abdestli iken giymek şarttır. Yollarda bacak görülmesin diye çorapla birlikte ayak yıkanabilir. Buna da imkan yoksa iki namaz cem edilir.

Sual: Doktorun tavsiye ettiği varis çorabı sıkı ve giyilmesi oldukça zahmetlidir. Sabah yataktan kalkınca giyilmesi ve akşam yatarken çıkarılması gerekiyor. Hasta bu çorap üzerine mesh edebilir mi?
CEVAP
Su geçirmiyen ve yürürken aşağıya düşmeyen çoraba mesh edilir.

Sual: Ayağım zayıf olduğu için doktor, giyip çıkarılması çok zor bir ayakkabı verdi. Ayakkabının içine çorap giyiyorum. Ayağımda ayakkabı var iken ayakkabı ile birlikte çorabın üstüne mesh etmem câiz olur mu? Ayakkabı ile çorap ikisi birden mest hükmüne girer mi?
CEVAP
Evet.

Sual: Diğer hak mezheplerimize göre meshin hükümleri nasıldır?
CEVAP
Maliki’de guslü bozan bir şey olmazsa, ayağa giyilen meste ömür boyu meshetmek caizdir. Diğer mezheplerde, mukimken bir günden, misafirken üç günden fazla meshetmek caiz olmaz.

Sual: Naylon çorabın altı deri olsa, mest hükmünde olur mu?
CEVAP
Hanefi’de caizdir.

Sual: Bir ayağının ön tarafı kesik olanın mest giymesi caiz midir?
CEVAP
“Ayak parmakları olmayan kimse, mesh edemez. Bir ayağı kesik olan, diğer ayağındaki mest üzerine mesh edemez. (Feyziyye) Eli dirsekten, ayağı topuktan kesilmiş ise, kesik yeri yıkar.” İslam Ahlakı

Sual: Abdestli olarak mestlerimi giydim, az sonra abdestim bozuldu. Aradan 22 saat geçtikten sonra sefere çıktım. Seferde mestlerime 72 saat mi, yoksa 72-22 = 50 saat mi mesh edebilirim?
CEVAP
50 saat daha mestlerinize mesh edebilirsiniz.

Sual: Seferde 48 saat yani iki gün mestlerime mesh ettim. Sonra mukim oldum, bir gün daha mestlerime mesh edebilir miyim?
CEVAP
Edemezsiniz. Çünkü mestin müddeti bitmiştir. İslam Ahlakı kitabındaki ifade şöyledir:
Bir gün bir gece mesh etmiş olan misafir, mukim olunca, bunlara mesh edemez.

Sual: Mestin ne kadarını mesh etmek farzdır? Sünnet üzere mesh nasıl yapılır?
CEVAP
Mestin elin üç parmağı eninde ve boyunda olması farzdır.Yani bir kimse, yaş elinin dört parmağını mestin üstüne koymakla farz yerine gelmiş olur. Sünnet üzere mesh etmek için de, sağ elin yaş beş parmağı, sağ mest üzerine, sol elin parmakları da, sol mest üzerine, boylu boyunca yapıştırılıp, ayak parmakları üzerine gelen ucundan, bacağa doğru çekilir. Böyle yapınca sünnete de uyulmuş olur.

Sual: (Varis çorabına mesh edilebilir. Çünkü altı yara hükmündedir) diyorlar. Böyle bir şey mümkün olur mu?
CEVAP
Varis çorabı hiç ayaktan çıkmayacak diye bir şey yok. Gece yatarken çıkarılır. Bir abdest alacak kadar çıkarmanın da mahzuru olmadığını doktorlar söylüyor. Bu bakımdan varis çoraba mesh edilmez.

Eğer salih ve uzman bir doktor, (Abdest alacak kadar bir zaman da yine varis çorabı çıkarılamaz) derse, orası yara gibi olur, mesh etmek caiz olur.

Seferde meste mesh
Sual: Sabah abdest alıp mestleri giyen kimsenin öğleye doğru abdesti bozulsa, yatsı vakti de sefere çıksa, bu mestin üzerine kaç gün daha mesh edebilir?
CEVAP
24 saat geçmeden sefere çıkınca, mesh müddetini 72 saate tamamlar.

Mest ve ruhsat
Sual: Ruhsatlardan faydalanmak için, mestlere mesh etmek, ayakları yıkamaktan evla mıdır?
CEVAP
Bu husus, mezheplerde farklıdır. Hanbelî mezhebine göre, mestler üzerine mesh etmek, ayakları yıkamaktan daha faziletlidir. Çünkü Allahü teâlâ, insanların kendilerine tanınan ruhsatlara sarılmalarını ve böylelikle ilâhî nimetlerin şuuruna vararak şükretmelerini ister. Üç hadis-i şerif meali şöyledir:
(Allahü teâlâ, ruhsatla da amel edilmesini sever.) [Beyheki]

(Allahü teâlânın verdiği kolaylık ve ruhsatlardan faydalanın!) [Buhari]

(Ruhsatlardan faydalanmayan, Arafat Dağı kadar günah işlemiş olur.) [Taberani]

(Sünnetimi kabul etmeyen benden değildir) hadis-i şerifi de, (Ruhsat, izin verilen şeyleri kabul etmeyip, kendine sıkıntı veren sünnetime uymamış olur) demektir. (Müslim)

Hanefî’de ise, ayakları yıkamak, mestlere mesh etmekten evladır. Ancak meste mesh etmeyi kabul etmeyen bid’at ehline karşı, onlara sünneti göstermek niyetiyle, mestlere mesh etmek, ayakları yıkamaktan evladır. Soğukta kalıp ayaklar yıkanınca bir rahatsızlık olacaksa veya mest, bazı sıkıntıları önleyecekse, o zaman mestlere meshi tercih etmelidir.

Mest sünnetini yerine getirmek için, ömürde bir defa da olsa, mest giymelidir.

Çorap mestler
Sual: Piyasada satılan çorap mestlerin altı deri olmadığı için, bu mestlere mesh etmenin caiz olmadığı söyleniyor. Bu mestlere mesh etmek caiz değil midir?
CEVAP
Mestin altının deri olması şart değildir. Mest vasfı varsa, bunlara mesh etmek caiz olur.

Hanefî'de bir meste mesh etmenin sahih olması için, mestin, bir saat yol yürüyünce, ayaktan çıkmayacak şekilde sağlam olması gerekir. Sert olup, yürürken aşağı düşmeyen kalın çorap üzerine mesh caizdir. (S. Ebediyye)

Piyasadaki çorap mestler, bu vasfa haizse, bunları kullanmanın mahzuru olmaz.

Ayaklar mesh edilmez, yıkanır
Sual: Maide sûresinin 6. âyetini, (Ayakları yıkamak değil, mesh etmek farzdır) diye yorumlamak ve (Mestlere mesh edilmez) demek yanlış değil mi?
CEVAP
Elbette yanlıştır. Dinde, bid’at ehlinin yorumları değil, Resulullah'ın hadis-i şerifleri ve bunları açıklayan Ehl-i sünnet âlimlerinin bildirdiği hükümler geçerlidir. Kur'an-ı kerimi en iyi açıklayan Resulullah “sallallahü aleyhi ve sellem”, ayakların yıkanması gerektiğini bildirmiş ve tatbikî olarak da göstermiştir. İmam-ı Kurtubî hazretleri, (Resulullah'ın uygulamasında sabit olan hüküm, ayakları mesh etmek değil, yıkamaktır) buyurdu. (Cami-ul-ahkâm)

Üç hadis-i şerif de şöyledir:
(Mümin, abdestte yüzünü yıkayınca, gözüyle işlediği günahlar sularla yüzünden dökülür, ellerini yıkayınca elleriyle işlediği günahlar, ayaklarını yıkayınca da yürüyerek işlediği bütün günahları sularla dökülür. Abdest tamamlanınca günahlarından temizlenmiş olur.) [Müslim, Tirmizî, Muvatta]

(Abdest alırken ağzına, burnuna su çekip yüzünü yıkayınca, bu uzuvlarla işlediği günahlar sularla dökülür. Dirseklere kadar kollarını yıkayınca, günahları parmakların uçlarından, başını mesh edince, saçlarından, topuklarına kadar ayaklarını yıkayınca, günahları sularla birlikte akar gider.) [Müslim, Nesaî, İbni Mace, Muvatta]

Hazret-i Osman abdest alırken, üç defa ellerini yıkadı, sonra üç defa ağzını ve burnunun içini, sonra üç defa yüzünü, üç defa dirseklerine kadar sağ ve sol kolunu yıkadı, sonra da başının tamamını mesh edip üç defa sağ ayağını, üç defa sol ayağını topuklarına kadar yıkadı. Sonra, (Resulullah böyle abdest alıyor) dedi. (Buhârî, Müslim, Ebu Davud, Tirmizî)

Mesh, ayaklara değil, mestlere yapılır. Resulullah, mestlere mesh etmiş, mestlere nasıl mesh edileceğini de bildirmiş, (Böyle mesh edersiniz) buyurmuştur. Eshab-ı kiram da aynısını uygulamıştır. İmam-ı a’zam hazretleri, (Ehl-i sünnet itikadı şöyledir: İki kayınpederin, yani hazret-i Ebu Bekir’le hazret-i Ömer’in en üstün olduklarına inanmak, iki damadı yani hazret-i Osman’la hazret-i Ali’yi sevmek, ayaklara giyilen meste mesh etmenin caiz olduğuna inanmak, iyi kötü her Müslüman imamın arkasında namaz kılmaktır) buyurdu. (Kurret-ül ayneyn, Mektubat-ı Rabbânî 2/36)

Resulullah “sallallahü aleyhi ve sellem”, mestlerin üstünü mesh edince, (Yâ Resulallah, yoksa ayaklarınızı yıkamayı unuttunuz mu?) dediler, (Hayır, unutmadım. Allahü teâlâ, bana, mestlerin üstüne mesh etmemi emretti) buyurdu. (Buhârî, Müslim, Ebu Davud, Tirmizî, Nesâî, Muvatta)

Peygamber efendimiz “sallallahü aleyhi ve sellem”, fetih gününde abdestte mestlerine mesh edince, Hazret-i Ömer “radıyallahü anh”, (Yâ Resulallah, bugün yeni bir şey yaptınız) dedi. Peygamber efendimiz, (Yâ Ömer, doğru yaptım) buyurdu. (Müslim, Ebu Davud, Tirmizî, Nesaî)

Hazret-i Mugire ibni Şu'be “radıyallahü anh” anlatır: Ayaklarını yıkaması için Resulullah'ın mestlerini çıkarmak istedim. Bana, (Hayır, çıkarma, mestlerimi abdestli olarak giydim) buyurup üstlerine mesh etti. (Buhârî, Müslim)

Resulullah “sallallahü aleyhi ve sellem” abdest aldı, ayaklarındaki, Habeş sultanı Necaşi’nin hediye ettiği siyah mestlerin üstüne mesh etti. (Ebu Davud, Ahmed, Tirmizî)

Hazret-i Âişe validemize “radıyallahü anhâ”, seferde mestler üzerine meshin müddeti sorulunca, (Ebu Talib’in oğluna sorun, çünkü o, seferde Resulullah'ın yanında çok bulundu) buyurdu. Hazret-i Ali’ye “radıyallahü anh” soruldu. O da, (Resulullah, mesh müddetini seferi olan için üç gün [72 saat]; mukim olan için de bir gün [24 saat] olarak bildirdi) dedi. (Müslim, Nesâî)

Bir hadis-i şerifte buyuruluyor ki:
(Meste mesh müddeti, seferi için üç gün, mukim için bir gündür.) [Buhârî, Müslim, Tirmizî, Ebu Davud, Nesaî]

Hazret-i Ali “radıyallahü anh” buyurdu ki: (Din, akılla, görüşle olsaydı, mestin üstünü değil de, altını mesh etmek gerekirdi. Hâlbuki Resulullah, mestlerinin üstünü mesh ederdi.) [Ebu Davud]

Eshab-ı kiramdan Hazret-i Ali, İbni Mes'ud, Berâ, Enes, Ebû Umâme ve Sehl bin Sa'd “radıyallahü anhüm” gibi zatlar, mest vasfına haiz kalın çoraba da meshi caiz görmüşlerdir. İmam-ı Süfyan-ı Sevrî, İmam-ı İbni Mübarek, İmam-ı Şâfiî, İmam-ı Ahmed ve İmam-ı İshak gibi âlimler de, aynı hükmü bildirmişlerdir. (Ebu Davud, Tirmizî)

Hanefî mezhebinde de mest vasfına haiz kalın çoraba mesh etmek caizdir.

Tek ayağa mest olmaz
Sual: Bir ayağı kesik olan, öteki ayağına mest giyebilir mi? Bir de mestin biri ayaktan çıkınca, onu yıkayıp ötekine mesh etmek caiz olur mu?
CEVAP
“Bir ayağı kesik olan, diğer ayağındaki mest üzerine mesh edemez. (Feyziyye) Eli dirsekten, ayağı topuktan kesilmiş ise, kesik yeri yıkar.” İslam Ahlakı

Bir veya iki ayağı mestten çıkınca, abdesti, o ânda bozulmaz. Abdestin bozulması şimdi ayaklara sirayet eder. Yalnız ayaklarını yıkasa, mesh ederek almış olduğu abdesti tamamlarmış olur. Fakat, yeniden abdest almak daha iyi olur denildi. Çünkü, muvalat Hanefide sünnet, Maliki mezhebinde ise farzdır. (Tam İlmihal)

Sual: Ayağa giyilen mest, yürürken veya otururken, ayaktan biraz çıksa, bu mest ile alınan abdest bozulur mu?
CEVAP
Ayağın topuğu, mestin topuğundan çıkınca, mest ayaktan çıktı sayılır. Fakat ekseri kitaplar, ayağın yarıdan fazlası, mestin topuk kemikleri hizasından yukarı çıkmadıkça, ayaktan çıktı sayılmaz diyor. Buna göre, mest geniş olup, yürürken, topuğu mestten çıkıp, giren kimsenin meshi caiz olur. Yürürken abdesti bozulmaz.

Sual: Demirden, camdan, tahtadan mest yapıp kullanılabilir mi?
CEVAP
Mestin, bir saat yol yürüyünce, ayaktan çıkmayacak şekilde sağlam ve ayağa uygun olması lazımdır. Ağaçtan, camdan, madenden mest olamaz. Zira sert şeyle bir saat yürünemez.

Sual: Maliki mezhebinde, mestin altını da mesh etmek gerekir mi?
CEVAP
Malikide mestin altını ve üstünü tamamen mesh etmek lazımdır. Bunun için, yaş sağ el ayası, sağ mestin ucuna konup topuğa doğru çekilir. Sol el ayası da, altına konup, çekilerek, topuğun iki tarafı baş ve küçük parmaklar ile kavranır. Sonra, sol el ayası sol mestin üstünden ve sağ el ayası altından çekilip, kavranır. Mestin temiz olması, Malikide de farzdır.

Sual: Ayağa giyilen mestler üzerine, ne zamana kadar mesh yapılabilir ve mesh müddeti ne zaman başlar?
CEVAP
Mest üzerine mesh müddeti, mukim olan için, yirmidört saat, seferi olan için, üç gün üç gece, yani yetmişiki saattir. Bu müddet, mesti giydiği zaman değil, mest giydikten sonra, abdesti bozulduğu zaman başlar. Özür sahibi için mesh müddeti, namaz vakti çıkıncaya kadar olduğu Fetâvâ-i Hayriyyede yazılıdır. Özür sahibi, özre sebep olan şeyi durduğu zaman, abdest alıp, o şey tekrar başlamadan önce, mestlerini giyse, özürsüz giymiş gibi olur. Maliki mezhebinde, gusül abdesti için mestler çıkarılıncaya kadar bunların üzerine mesh etmek caizdir.

Sual: Hanefi mezhebinde olan bir Müslüman, ayağına giydiği mestlerin üstü ile beraber altını da mesh edecek midir?
CEVAP
Hanefi mezhebinde mesh, mestlerin yukarıdaki yüzlerine yapılır, mestlerin taban altına mesh yapılmaz.