Sual: Ticaret, hac, ziyaret, ilim tahsili gibi sebeplerle yolculuğa çıkarken neler yapmak gerekir?
CEVAP
İlim tahsili için yolculuk yapılıyorsa, öğrenilecek ilim de vacip olan ilim ise, yolculuk da vacip olur. Öğrenilecek ilim nafile cinsinden ise yolculuk da nafile olur. Vacip olan ilmi öğrenmek için yolculuğa çıkmak çok faziletlidir. Hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(İlim talebi için evinden çıkan, evine dönünceye kadar Allah yolundadır.) [Tirmizi]

Bir kimse, dünya ve ahiret saadetine sebep olacak bir cümleyi öğrenmek için Van’dan İstanbul’a gelse, yolculuğu boşa gitmez. Evine dönünceye kadar Allah yolundadır. Bişr-i Hafi hazretleri, (Seyahat edin ki, geçiminiz kolaylaşsın ve güzel olsun. Akan su temiz olur, duran su kirlenir) buyurdu.

Hac, cihad gibi ibadet maksadıyla da yolculuğa çıkılır. Evliyanın kabirlerini ziyaret etmek de sevaptır. Yolculukta salih âlimler ziyaret edilir. Çünkü salihlerin yüzüne bakmak ibadettir. İnsan, kötü bir muhitte bulunursa, gün geçtikçe ahlakı bozulur. Kötülerden uzak olmak için yolculuk etmek güzeldir.

Peygamber sünnetidir. İyi insanların bulunduğu mahalleye veya şehre gitmek de iyidir. Geçim sıkıntısı çekilen bir yerden, işleri daha kolay bir yere gitmekte de mahzur yoktur. Ana babaya asi olarak yola çıkmak doğru değildir.

Yolculuğa çıkarken borçlarını ödemeli, kul hakkı kalmaması için helalleşmeli, dualarını almalıdır. Hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(Sizden biriniz yolculuğa çıkmak isteyince, arkadaşlarıyla vedalaşıp dualarını alsın! Çünkü Allahü teâlâ, onların duasında onun için bereket yaratır.) [Harâiti]

Böylece yakınların duasını aldıktan sonra erken yola çıkmalıdır. Hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(Allah’ım, erken işine giden ümmetimin işlerini bereketli kıl!) [Bezzar]

Bilhassa uzun yolculuklar için istihare iyidir. Misafirliğe eli boş gitmemek iyi olur. Atalarımız, bir yere boş gitmeyi, değirmene buğdaysız gitmeye benzetmiştir. Hediye az da olsa bir kıymeti olur. "Çam sakızı, çoban armağanı" cinsinden de olsa bir şey götürmelidir. Kendi evimize de eli boş dönmemelidir. Hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(Seferden dönerken, çoluk çocuğunuza faydalı bir taş da olsa, hediye getirin!) [İbni Asakir]

Sual: Dedem bana "Sefere çıkarken yedi âyet-el-kürsi oku! Öne, arkaya, aşağıya, yukarıya, sağa ve sola üfür, bir tanesini de yut, sonra Kelime-i tevhid söyle!" dedi. Böyle yapmamda mahzur var mıdır?
CEVAP
Mahzuru yoktur, çok iyi olur.

Sual: Seferden gece eve haber vermeden dönmek mekruh mu?
CEVAP
Evet.

Sual: Seferden gece dönen, evin zilini çalsa, haber yerine geçer mi?
CEVAP
Telefon veya biri ile haber göndermek lazımdır.

Sual: Bir vasıta ile yolculuğa çıkarken, gemiye binince okunacak dua var mı?
CEVAP
Birçok dua vardır. Bir hadis-i şerifte buyuruluyor ki:
(Ümmetim gemiye binince, Besmele çekerek "Bismillahi mecraha ve mürsaha inne rabbi le gafururrahim" (Hud 41) âyet-i kerimesini okursa, boğulmaktan emin olur.) [Taberani]

Bu âyet-i kerimeyi, otobüs, tren, taksi gibi her vasıtaya binerken okuyanın kazadan, beladan emin olacağı da bildirilmiştir. Yine bir hadis-i şerifte, gemiye binince, Zümer suresinin 67. âyet-i kerimesini okuyanın boğulmaktan emin olacağı bildirilmiştir. (Kurtubi)

Yolculuğa çıkan iki rekat namaz kılmalı ve sadaka vermelidir! Zahid Ebül-Hasen-i Gazvi hazretleri, (Yolculuğa çıkarken, Li ilafi’yi [Kureyş suresini] okuyan, bütün kötülüklerden emin olur) buyurdu. (Şir’a)

Evden çıkarken Âyet-el kürsi’yi okuyan, eve dönünceye kadar belalardan emin olur. Hadis-i şeriflerde buyuruluyor ki:
(Evinden çıkarken Âyet-el kürsi okuyana, yetmiş melek, evine dönünceye kadar dua ve istiğfar eder.) [Ey Oğul İlmihâli]

(Evinden çıkarken "Bismillah, tevekkeltü alellah, La havle vela kuvvete illa billah" diyen, tehlikelerden korunur, şeytan ondan uzaklaşır.) [Tirmizi]