Sual: Harama helal veya haram bir şey için Allah razı olsun diyenin kâfir olacağı din kitaplarında yazılıdır. Biz namaz kılan tesettürlü kimseleriz. Bayramda seyranda yabancı erkeklerle tokalaşıyor veya öpüşüyoruz. Bizi öpen yaşlı erkeklere Allah razı olsun desek küfür olur mu? Maksadımız harama helal demek değildir. Teşekkür kabilinden bir şeydir. Yine de küfre girmiş oluyor muyuz? Bazı arkadaşlar siz küfre giriyorsunuz diyor.
CEVAP
Bir hadis-i şerif meali şöyledir:
(Bilmeden fetva verene, yerdeki ve gökteki melekler lanet ederler.) [İbni Lâl]
Müslümana kâfir demek çok tehlikelidir. Bir kurtuluş yolu varsa onu bulmak lazımdır. Çünkü hangi söz küfür, hangisi değil, bilmek şarttır. 99 tane âlim, bir şeye küfür dese, bir tek âlim de küfür değil dese, o kimseye o işten dolayı kâfir denmez. Hanefi mezhebindeki bütün âlimler, bir şeye küfür dese, diğer mezheplerdeki bir âlim, bu şey küfür değil dese, o kimseye kâfir denmiyor. Onun için küfür olan bir konuda ince eleyip sık dokumak gerekiyor. Sorumsuz kimseler hemen haramdır, helaldir diye çekinmeden söylerler. Bilmeden, kitaba bakmadan, caizdir, caiz değildir gibi konuşmaktan çok sakınmalı! Haramdan korkmayan, günah işlemeye cesaret eden cahildir. Nitekim, (Cahil, cesur olur) yani (Cahil cüretkâr olur) deniyor. Bu söz, (Cahil, günah işlemekten korkmaz) demektir. Hadis-i şerifte, (Fetva vermekte en cüretkâr olanınız, ateşe [Cehenneme atılmaya] en cüretkâr olanınızdır) buyuruldu. (Darimi)

Mecelle’de diyor ki:
Zaruretler, memnu olanı mubah kılar. Yani yasak olan şeylerin, zaruret devam ettiği müddetçe yasaklığı kalkar. (Madde 21)

Zaruret olunca haram bir şey ilaç olarak kullanılıyor ve şifa hasıl olabiliyor. Halbuki Peygamber efendimiz, (Haramda şifa yoktur) buyuruyor. Haram olan şey, nasıl şifa olabiliyor diye hatıra gelebilir. Evet haramda şifa olmaz. Zaruret olunca haram mubah hale geliyor. Mubahtan şifa hasıl oluyor.

Genelde erkek için, yabancı kadınla tokalaşmak gibi bir zaruret hasıl olabiliyor. Böyle zaruri durumlarda, haram olan fitneye sebebiyet vermemek için tokalaşmak mubah oluyor. Mubah olan bir işten dolayı teşekkür etmeye, Allah razı olsun demeye küfür demek doğru olmaz.

[Ancak, zaruret ve fitne zamanlarında yapılması caiz olan şeyleri, sair zamanlarda yani fitne ve zaruret olmayan durumlarda yapmak uygun değildir.]

Yabancının elini öpmek
Bazı bayanlar, mail ile, telefon ile, (Hocam ellerinizden öperiz) diyorlar. Bizzat öpmekle, öperim demek farklı şeylerdir. Mesela eski bir âdettir, mektuplarda, (Büyüklerin ellerinden, küçüklerin gözlerinden öperiz) denir. Halbuki gözden öpülmez, bu sevgiyi belirten bir ifadedir. Hatta her büyüğün elini de öpmek uygun değildir. Sadece ana baba ve âlimin eli öpülür diye bildiriliyor. Ama âdettir, fitne olmaması için amca, dayı, hala ve teyzemizin elini öpüyoruz. Hatta yabancı yaşlı kadın veya erkeklerin de elini öpüyoruz. “Ana babadan başkasının eli öpülmez, siz haramı mubah sayıyorsunuz, o halde kâfir oldunuz” demek yanlış olur. Bir teyzenin elini öpsek, o da “Evladım Allah razı olsun” dese, teyzeye “Haram bir işe Allah razı olsun dediniz, küfre girdiniz“ demek de yanlıştır.

Zaruret ve haramlar
Sual: Zaruret olursa, yabancı kadın ile tokalaşmak caiz olur deniyor. Zaruret bahanesine sığınarak, haram işlemek caiz olur mu?
CEVAP
Zaruret halinde, haram olan bir işi, zaruret bitene kadar yapmanın caiz olduğu bütün fıkıh kitaplarında yazılıdır.

Mecelle’de deniyor ki:
Zaruretler, memnu olanı mubah kılar. Yani yasak olan şeylerin, zaruret devam ettiği müddetçe yasaklığı kalkar. (Madde 21)

Birkaç örnek verelim:
1- Domuz yemek ve içki içmek haramdır. Zaruret varsa, zaruret bitene kadar mubah olur. Yani ölmemek için domuz yenir ve şarap içilir. Yiyip içmeyip ölen, haram işlemiş olur.

2- Faiz haramdır. Zaruret olunca, zaruret miktarı mubah olur.

3- Kadınların saçlarını açması haramdır. Zaruret varsa, zaruret bitene kadar mubah olur.
Bunlar gibi, zaruret olunca yabancı kadın ile tokalaşmak da caizdir. Mesela, İslam ülkelerindeki bir devlet başkanı, yabancı ülkelerden gelen bayan bakanlarla tokalaşmazsa fitneye sebep olur. Fitneye sebep olmak ise, haramdır.

Sual: Bazı kimseler ihtiyacım var diyerek faizle para alıyorlar ve bu caizdir diyorlar. Gerçekten ihtiyaç için faizle para almak dinimizce uygun mudur?
CEVAP
Bu konuda İmâm-ı Rabbânî  hazretleri, Mektûbât kitabında buyuruyor ki:
“Daha fazlasını ödemesi şartı ile ödünç vermek faizdir. Böyle olan sözleşme haramdır. Haram anlaşma ile ele geçen malın hepsi haram olur. Mesela, oniki kile ödemesi şartı ile, on kile buğday ödünç verilse, alınan oniki kilenin hepsi haram olur.

Faiz ile ödünç vermenin ve almanın haram olduğu, Kur’ân-ı kerimde açıkça bildirilmiştir. İhtiyacı olanın da, olmayanın da, faizle ödünç alması haramdır. İhtiyacı olana faiz haram olmaz demek, Kur’ân-ı kerimin emrini değiştirmek olur. Kınye kitabı, Kur’ân-ı kerimin emrini değiştiremez. Kınye'nin bu yazısını doğru kabul etsek bile, buradaki ihtiyaç kelimesine, zaruret ve ölüm tehlikesi manasını vermek lazımdır. Böylece, Mâide suresinin; 

(Ölüme sebep olan sıkışık hâle düşen) mealindeki dördüncü âyetinin izninden istifade edilmiş olur. Faiz ile ödünç almak için her ihtiyaç özür olsaydı, faizin haram edilmesine sebep kalmazdı. Allahü teâlânın bu yasak emri, yersiz, lüzumsuz olurdu. Her ihtiyacı olanın faiz ile para alması caiz diye bir an düşünsek, ihtiyaç da, bir nevi zarurettir. Zaruretin dereceleri vardır. Ziyafet vermek için, faiz ile para almak ihtiyaç değildir. Meyyitin bıraktığı malda meyyitin ihtiyacı, kefen ve cenaze masrafı olduğu, kitaplarda bildiriliyor. Onun ruhu için ziyafet vermeye ihtiyaç denilmemiştir. Meyyit, sadakanın sevabına, herkesten çok muhtaç olduğu hâlde, onun ruhu için yemek, helva dağıtılmasını İslamiyet emretmemiştir.

O hâlde, bunları yapmak, faizle para almak için ihtiyaç, özür olur mu? Ölünün ihtiyacı kabul edilse bile, faizle alınan para ile pişen yemekleri yemek helal olur mu? Çoluk çocuğun çok olması, özür, ihtiyaç sanılarak, faizle para almak caiz ve helal olur demek, bir Müslümana yakışmaz. Böyle belaya yakalanmış olanlara, doğru yolu göstermek lazımdır...

İhtiyaçları helalden temin edecek yol çoktur. Bu yolları aramak lazımdır. Arayıp bulamazsa, ancak nafaka ihtiyacı, yani gıda, elbise ve mesken ihtiyacı, zaruret hâlini alır. Bu da, ancak mesken için vaki olmaktadır.”