 |
 |
 |
| Kaynak Eserler |
|
- Y - |
355 — YAFİİ: Afif-üddin Abdullah bin Esad Yafii, Şafii mezhebi âlimlerindendir. 1298 senesinde Yemende doğdu. Mekke’de yerleşti. Kutbi Mekke denir. 1367 de Mekke’de vefat etti. Ravd-ur-rıyahin, Neşir-ül-mehasinil-galiyye ve Menakıbi Abdulkadir kitapları meşhurdur. Neşir-ül-Mehasinde Makamati aşereyi anlatmaktadır. Bu kitabı, Camiul Keramat kenarında basılmıştır.
356 — YAHYA BİN MUHAMMED: Kadi İbn-ül-Haşimil-Bağdadi, 930 da vefat etti. Fıkıh ve hadis âlimidir. Kitab-ül-kıraet ve fıkıhda Sünen ve hadisde Müsned kitapları vardır.
357 — YAKUB BİN SEYYİD ALİ: Edirne’de kadı idi. Sonra Bursa’da müderris iken 1525 senesinde vefat etti. Gülistan şerhi ve Mefatih-ul-cinan ismindeki Şira-tül İslam şerhi meşhurdur. Bu şerh 1871 de İstanbul'da basılmış ve Hakikat Kitabevi tarafından 1992 de İstanbul'da ofset baskısı yapılmıştır.
358 — YAKUB-İ ÇERHİ: Alaüddin-i Attar hazretlerinin talebelerinin büyüklerindendir. Derin âlim, veliy-yi kâmil idi. Gazne’de Çerh köyünde doğup, 1447 de Hülfetu’da vefat eyledi. Hirat’ta ve Mısır’da tahsil edip, Buharada Behaeddini Buhari hazretlerinin sohbeti ve teveccühleri ile şereflendi. Tebareke ve Amme cüzlerinin tefsiri ve farisi Risalei ünsiyye kitabı Hindistan’da basılmıştır
359 — YEKDEST: Ahmed Yektest Cüryani, Buhara’nın Cüryan kasabasında doğdu. 1658 de ticaret için Hindistan’a giderken Cüryan’daki taunda çoluk çocuğunun öldüklerini işitti. Yolda eşkıyalar basıp mallarını aldılar ve sol kolunu kestiler. Çok üzüntülü Serhend şehrine geldi. 1658 senesinde Muhammed Masum-i Farukinin hizmeti ile şereflendi. Onbir sene kahvesini pişirdi. Sonra hilafet verilip Mekke-i mükerremede irşada emir olundu. Otuzdokuz sene bu vazifeyi yaptıktan sonra 1707 de Mekke’de vefat etti. Şeyh Ahmed Yektest hazretlerinin çok talebesi vardır. Bunlardan biri, Muhammed Emin Tokadi hazretleridir. Bir talebesi de, Eğrikapı dahilinde Emir Buhari mescidi tekkesindeki tatar Ahmed efendidir. 1743 de vefat etmiştir.
Bu mescid, İvez paşa camiinden Ayvansaraya inerken sağda sed üzerinde olup, 1964 de kasden yakılmış, dört duvarı ve mihrabı dışındaki tatar Ahmed efendinin ve başka birkaç taş kabir kalmıştır. Ahmed Yektestin bir talebesi de, seyyid Abdulhakim efendi hazretlerinin ikamet ettiği, İdris köşkü civarındaki evi, Kaşgari tekkesini ve camii yaptıran, hacı Murteza efendi olup, hesab uzmanı idi. 1747 de vefat etmiştir. Bu tekkenin bağçesinde medfundur. Bunları 1745 de yaptırmıştır. Tekkenin ilk şeyhi olan Abdullah-i Kaşgari, ondört sene sonra 1760 da vefat etmiştir. Birinci sultan Mahmud zamanındaki altmışüçüncü Şeyhul İslam seyyid Mustafa efendi de, 1699 da Ahmed Yektest hazretlerine intisab etmiştir. 1678 de doğup, 1745 de vefat edip Üsküdarda medfundur. 1744 de, Eyyub Nişancasında Şeyhul İslam tekkesini ve mescidini yaptırdı. Bu mescid kapısında ve ayrıca Sarachanede birer çeşmesi vardır.
Ahmed Yektestin bir halifesi de dördüncü Muhammed hanın baş çuhadarı Kahraman ağadır. 1734 de vefat eden tarihci Muhammed Raşid efendi, bunun halifesi Emir ağaya mensubdur. İki cilt tarih kitabı çok kıymetlidir.
360 — YEZİD: Emevi halifelerinin ikincisidir. Hazret-i Muaviye’nin oğludur. Hicri 26. yılda Şam’da doğup, 64 de vefat etti. [60] senesinde halife oldu. 61 [m. 681] senesinin Muharrem ayında Kerbela faciası oldu. Yezid buna üzüldü. Allah ibni Mercaneye lanet eylesin! Hüseynin istediklerini kabul etmeyip de, onu katlettirdi. Böylece, beni kötü tanıttı dedi. İbni Mercane, Ubeydullah bin Ziyadın adıdır. Yezid, Müslüman idi. Namaz kılardı. İslamiyet'e düşman değildi. Yüzüğünün taşı üzerinde Rabbünallah yazılı idi.
361 — YUNÜS EMRE: Tasavvuf ehli ve halk şairidir. Boluludur. Porsuk çayının Sakaryaya karıştığı mahalde türbesi vardır. Tapdık Emreden feyiz aldı. 1439 da vefat etti. İlahileri zevkle okunmaktadır.
362 — YUNÜS ŞEMMAS: Roma İmparatorlarından ikinci Klaudius zamanında [m. 268-270] Antakya patriki idi. Allahü teâlânın bir olduğunu, İsa aleyhisselamın Onun kulu ve Peygamberi olduğunu ilan etti. Çok kimseleri doğru yola getirdi. Kamusda Şemmas kelimesinde diyor ki, Hıristiyanlıkta, Patrik, müctehid, mezhep sahibidir. Papa, halifedir. Matran, Kadı, hakimdir. Üskuf, müftidir. Kıssis, hafız, okuyucudur. Casilik, imamdır. Şemmas, müezzindir.
363 — YUSÜF BİN CÜNEYD: Ehi Çelebi denir. İkinci Bayezid han devri âlimlerindendir. Tokatlıdır. Bursa’da, Edirne’de ve İstanbul'da müderrislik yaptı. Vikayenin Sadr-üş-şeria-şerhine haşiye yaparak Zahiret-ül-Ukba ismini vermiştir. Bu haşiyesi ve Hediyet-ül-mehdiyyin adındaki Elfaz-ı küfür kitabı ve Beydavi haşiyesi meşhurdur. Hediyet-ül-mehdiyyin kitabı da arabi olup, Hakikat Kitabevi tarafından 1973 de İstanbul'da bastırılmıştır. Aksaray ile Topkapı arasında Ehi zade camiini yaptı. 1499 da vefat etti. Camii yanındadır. Kızının torunu Ehi-zade Abdulhâlim bin Muhammedin Riyad-üs-sadat fiisbatil-keramat badel-memat kitabı ve Molla Caminin farisi Şevahid-ün-nübüvve kitabının tercümesi meşhurdur.
364 — YUSÜF BİN ÖMER: Hanefi fıkıh âlimlerindendir. 1429 da vefat etti. Kuduri muhtasarını şerh edenlerdendir. Bu şerhine Camiul-mudmerat veya kısaca Mudmerat denir. Yusüf bin Ömer Sakafi başka olup, Emevilerin Irak valisi idi.
365 — YUSÜF DECVİ: Decve, Mısır’da Dimyat yakınındadır. Fıkıh âlimidir. İbni Teymiyyeyi ve Muhammed Abdühü red etmektedir. Tütün içmek haram değildir derdi. 1945 de vefat etti.
366 — YUSÜF-İ HEMEDANİ: Ebu Yakub Yusüf bin Eyyub Hemedani, Ehl-i sünnet âlimlerinden ve Evliyanın büyüklerindendir. Büyük âlimlerdendir. Umdet-ül-makamatda diyor ki, Piyade olarak otuzyedi hac yaptı. Kur'an-ı kerimi binlerce hatm eyledi. Gece namazlarında, her rekatte, bir cüz okurdu. Tefsir, hadis, kelam ve fıkıhtan yediyüz cüz ezberinde idi. İkiyüzonüç mürşidi kâmilden istifade etti. Yedibin kâfirin imana gelmesine sebep oldu. Hızır aleyhisselam ile çok sohbet etti. Hastalara ve nazar değenlere taviz ve mıska yazardı. İmam-ı a’zam soyundan idi. Hicri 440 da Hemedanda doğup, 535 [m. 1141] senesinde Hiratta vefat etti. Merv şehrindedir. Onsekiz yaşında Bağdada gelip, Ebu İshak-ı Şiraziden okudu. Hanefi fıkıh ve münazara âlimi oldu. Ebu Ali Farmediden feyiz alıp, kemale geldi.
Fetavai hadisiyye sonunda diyor ki, Ebu Said Abdullah ve İbn-üs-sakka ve Abdulkadir-i Geylani hazretleri, ilim tahsili için Bağdada gelmişlerdi. Yusüf-i Hemedani Bağdat’ta, Nizamiyye medresesinde vaaz ediyordu. İbn-üs-sakka adındaki meşhur derin âlim, kalkıp bir şey sordu. Otur, senin sözünden küfür kokusu geliyor buyurdu. Hakikaten İstanbul’a sefir olarak gidip, orada Hıristiyan oldu. Abdulhalıki Goncdüvani ve Ahmedi Yesevi gibi büyük Veliler yetiştirdi. Zinet-ül-hayat, Menazil-üs-sayirin ve Menazil-üs-salikin kitapları meşhurdur.
367 — YUSÜF NEBHANİ: Yusüf bin İsmail bin Yusüf Nebhani, Hayfada Eczim kariyyesinde 1849 da doğup, 1932 Ramazan ayında Beyrut’ta vefat etti. Ondördüncü asrın büyük âlimlerindendir. Camiul-ezheri bitirdi. Çok kitap yazdı. Bunlardan 46 sının isimleri, vehhabileri red eden Şevahid-ül-hak kitabının başında yazılıdır. Bunların hepsi basılmıştır. Fazla bilgi için Eshab-ı kiram kitabına bakınız!
|
| |
|
| |
|
|
 |
 |
|
|
