 |
 |
 |
| Kaynak Eserler |
|
- T - |
336 — TABERANİ: Süleyman bin Ahmed Taberani, hadis âlimidir. Şam’da Taberiyyede hicri 260 da doğup, 360 [m. 971] da orada vefat etti. Kebir, Evsat ve Sagir hadis kitaplarını yazmak için, otuzüç sene, Irak, Hicaz, Yemen, Mısır ve başka yerleri dolaştı.
337 — TABERİ: Ebu Cafer Muhammed bin Cerir, tefsir ve hadis ve Şafii fıkıh âlimidir. Hicri 224 [m. 839] de Taberistan’da doğup ve 310 [m. 923] da Bağdat’ta vefat etti. Tarih-ul-ümem ve yirmiüç cilt Camiul-beyan tefsiri çok kıymetlidir. Ali bin Muhammed Şimşati adında bir şii bu tarihi ihtisar etmiş, bu şii kitabı, Taberi tarihi adı ile türkceye tercüme edilmiştir. Okuyanlar aldanmaktadır. Muhammed bin Cerir bin Rüstem Taberinin şii olduğu, Alusinin Tuhfei isna-aşeriyye muhtasarı kitabının 68. sayfasında yazılıdır. Muhammed bin Ebil-Kasım Taberinin de şii olduğu Esma-ül-müellifinde yazılıdır. Bunları İbni Cerir hazretleri ile karıştırmamalıdır. 548 [m. 1153] de vefat eden imamiyye fırkasından Fadl bin Hasen Taberinin Mecmaul-beyan adındaki Tabersi şii tefsiri de, Taberi tefsiri ile karıştırılmaktadır. Muhibbuddin Ahmed Taberi şafii hicri 694 de vefat etti.
338 — TACÜDDİN-İ İSKENDERİ: Ahmed bin Muhammed, İbni Ataullah İskenderi adı ile meşhur olmuştur. Maliki âlimlerinin ve Şazili tarikatinin büyüklerindendir. Ebül Abbas-ı Mürsinin talebesi ve Ebül-Haseni Sübkinin mürşididir. 1309 senesinde Mısır’da vefat etti. Kurafe kabristanındadır. Hikemi Ataiyye ve Letaif-ül-minen kitapları ve İbni Teymiyyeye reddiyyesi meşhurdur. [Hindli şeyh Tac-üd-dini Nakşibendi başka olup, rabıtayı isbat eden Taciyye risalesi, Halidi Bağdadinin Tahkik-ı rabıta risalesinde mevcuttur. Bu risale İslam Âlimleri sonunda bastırılmıştır. Tacüddin hicri 1050 de Mekke’de vefat etmiştir.]
339 — TAC-ÜŞ-ŞERİA: Ömer bin Sadr-üşşeriat-ül-evvel Ahmed bin Ubeydullah Mahbubi, Burhan-üş-şeria Mahmudun kardeşidir. Tac-üş-şeria Ömerin oğlu Mesud, amcası olan Burhan-üş-şeria Mahmudun damadıdır. Tac-üş-şeria, Buharada Hanefi fıkıh âlimi idi. 1274 de, Moğol fitnesinde şehit oldu. Hidayeyi şerh edip Nihaye-tül-kifaye adını vermiştir.
340 — TAHAVİ: Ebu Cafer Ahmed bin Muhammed, Hanefi fıkıh âlimidir. Hicri 238 de Mısır’da doğup, 321 [m. 933] de orada vefat etti.
341 — TAHTAVİ: Ahmed bin Muhammed bin İsmail, Kahire’de Hanefi müftisi idi. 1815 de vefat etti. Dürr-ül-muhtara ve Merakıl-felaha haşiyeleri basılmıştır. Dürr-ül-muhtar haşiyesini Ayntablı Abdurrahim efendi, arabiden türkçeye tercüme etmiş ve basılmıştır.
342 — TARSUSİ: Muhammed bin Ahmed, Hanefi fıkıh âlimlerindendir. 1705 de vefat etti. Üsul ilminde Mirat kitabına haşiyesi meşhurdur.
343 — TAŞKÖPRÜ ZADE: Ahmed bin Mustafa, Osmanlı âlimlerindendir. 1495 de Bursa’da doğup, 1561 de İstanbul'da Aşıkpaşa mahallesinde vefat etti. Şakaiki Numaniyye tarih kitabı ile Miftah-üs-seade kitabı meşhurdur. Oğlu Kemaleddin Muhammed, Miftahı türkçeye tercüme ederek Mevduat-ül ulum ismini vermiştir.
344 — TAYYIBİ: Şerefüddin Hasen bin Muhammed 1342 de vefat etti. Mişkat şerhi meşhurdur.
345 — TİCANİ: Ebül Abbas Ahmed ticani, büyük tasavvuf âlimidir. Ahmed bin İdris hazretlerinin halifesidir. Cezairin cenubunda Ayn-ı madi denilen yerde 1737 de doğup ve Fasda 1815 de vefat etti. Halvetinin bir kolu olan Ticani tarikatinin reisidir. Cevheret-üt-hakaık fissalati ala hayril-hâlâik ve Cevahir-ül-meani ve Kitab-ür-remah ve Fid-difaan turuk-ı ehlil-hüda ve Camiu-keramatil-Evliya ve Nasara-tüz-zakirin kitaplarında ve Gayet-ül-emani kitabında kendisi ve tarikatı uzun anlatılmaktadır. İlk ikisi birlikte 1926 da Mısır’da, diğerleri Beyrut’ta basılmıştır.
346 — TİMUR HAN: Emir Timur Gürgan, 1336 da Maveraünnehrde, Semerkandla Belh arasında, Keş kasabasında doğup, 1405 de vefat etti. Semerkand’dadır. Cengiz gibi Moğol soyundandır. 1369 da Belhi alıp, hanlığını ilan etti. Çok savaş etti. Hep galip geldi. Çine ve Delhiye kadar bütün Asyayı, Irak, Suriye ve İzmire kadar Anadoluyu aldı. İkiyüzbin kişi ile Çine giderken vefat etti. Âlimleri severdi. Çok medrese ve kütüphaneler yaptı. Kanunlar çıkardı. Kendi tarihini kendi yazdı. Teftazani gibi büyük âlimleri meclisinde bulundurur, nasihatlerini dinlerdi. Nasreddin hoca ile sohbeti vaki değildir. Yıldırım ile savaş ettiği için, Osmanlı tarihleri bunu haksız olarak kötülemekte, savaş sahasında ölenleri, zulüm ve ortalığı kana boyamak şeklinde bildirmektedir. Dört oğlundan ikisi kaldı. Biri Miran şah olup, üç sene sonra, Karakoyunlu askeri ile savaş ederken öldürüldü. İkinci oğlu Muinüddin Şahruh 1377 de Semerkand’da doğdu. Babasının devletine hakim oldu. 1445 de vefat etti. Bunun oğlu Uluğ beğ 1395 de Semerkand’da doğdu. Semerkand valisi idi. İlme, fenne çok hizmet etti. Babası ölünce, idareyi ele aldı ise de, 1448 de, oğlu Abdullatif tarafından öldürüldü. Bu da, altı ay sonra öldürüldü. Timur han, hurufiliği kuran Fadlullah-ı Tebriziyi öldürterek ve yanındakileri dağıtarak, çoğalmalarını önleyerek, İslamiyet'e büyük hizmet etmiştir.
347 — TİRMÜZİ: Muhammed bin İsa, hadis âlimlerindendir. Buhara’nın cenubunda, Ceyhun nehri kenarında Tirmüz kasabasında 824 [h. 209] de doğup, 892 [h. 279] de Boğ şehrinde vefat etti. Sahihi Tirmizi ve Şemaili şerife kitapları çok kıymetlidir. Şemail kitabını Hüsameddini Nakşibendi 1832 de türkceye çevirmiş, tekrar tekrar basılmıştır. Süneni Tirmizi adındaki sahihinin, Hindistan’da, Diyobend şehrindeki Dar-ül-ulum müderrislerinden Muhammed Enver şah Keşmiri tarafından arabi şerhi yapılmış, Mearif-üs-sünen adı verilerek 1963 senesinde, Muhammed Yusüf Benuri tarafından Pakistan’da basılmıştır. Altı cilttir. Enver şah, burada İbni Teymiyyeyi mezhep imamları derecesine çıkararak, onun sapık fikirlerine de yer vermiş, hatta birinci cildde, ruhun madde olduğunu söyleyerek, İmam-ı Gazalinin madde değildir demesini felsefeye kaymakla itham etmiştir. Halbuki, çok övdüğü Şah Veliyyullah-ı Dehlevi, İzale-tül-hafa kitabının ikinci cildinde, Gazalinin fıkıh âlimi olduğunu, beşinci yüzyılın müceddidi olduğunu bildirmekte, onu çok övmektedir. Yusüf-i Benuri, altıncı cildin yüzkırkdokuzuncu sayfasında, İbni Teymiyye’nin, kendi mezhep imamı olan Ahmed bin Hanbelden ayrılarak, Davudi Zahiri mezhebini tuttuğunu ve İbni Teymiyye, birçok üsul ve füru meselesinde Ehl-i sünnet âlimlerinden ayrılmış, asrının âlimleri ve sonra gelenler, onu red etmişlerdir diyerek, Mearif-üs-sünen kitabının kıymet kazanmasını sağlamıştır.
348 — TOKADLI EMİN EFENDİ: Muhammed Emin efendi, İstanbul'da bulunan meşayıhın büyüklerindendir. Mekke-i mükerremede Ahmed Yektesti Cüryaniden 1701 senesinde icazet almakla şereflendi. Üç sene sonra İstanbul’a geldi. Ayvansaraydaki Emir Buhari tekkesinin şeyhi olan Kırimi Ahmed efendi 1743 de vefat edince, buna halef oldu. 1745 de vefat etti. Savaık-ı Muhrikayı türkceye tercüme etti. Unkapanına inen cadde ile Zeyrek yokuşunun kesiştiği tepe üzerinde Soğuk kuyu Piri paşa medresesi kabristanında, aşıkları ziyaret edip feyiz almakta, muradlarına kavuşmaktadırlar. Talebesi Müstekimzade de orada medfundur. Muhammed Emin efendi kahve ve tütün içerdi.
349 — TÜR-PÜŞTİ: Fadlullah bin Hasen, Hanefi fıkıh âlimlerinden olduğu Esma-ül-müellifinde yazılıdır. 1262 senesinde vefat etti. Tasavvufta Tuhfe-tüs-salikin kitabı ve Müyessir adındaki Mesabih şerhi çok kıymetlidir. El-mutemed fil-mutekad adındaki akaid risalesini Hakikat Kitabevi 1990 da bastırmıştır. Herkese Lazım Olan İman kitabında, 53. sayfayı okuyunuz!
|
| |
|
| |
|
|
 |
 |
|
|
