 |
 |
 |
| Kaynak Eserler |
|
- E - |
84 — EBU ABDULLAH: Muhammed bin Musa bin Numan Merakişi Tilimsani, tasavvuf büyüklerindendir. Malikidir. 1284 de vefat etti. Misbah-uz-zulam kitabı çok kıymetlidir.
85 — EBU BEKR BİN ALİ HADDAD-İ YEMENİ: Hanefidir. 1397 senesinde vefat etti. Kuduri Muhtasarını şerh etti. Bu şerhi üç cilt olup, Sirac-ül-vehhac adını vermiştir. Bunu ihtisar ederek Cevheretün-neyyire demiştir. İbrahim İbnül-Lakaninin ilmi kelamda yazdığı Cevhere-tüt-tevhid başkadır. İbrahim Lakani Maliki kelam âlimi ve büyük Veli olup, 1632 senesinde vefat etmiştir. Abdulgani ganimi Meydaninin El-lübab ismindeki Kuduri şerhi meşhurdur. İbni Abidinin talebesi olup, 1857 de vefat etmiştir.
86 — EBU BEKR-İ BAKILLANİ: Kadi Muhammed bin Tayyib, Basra’da doğup, 1013 de Bağdat’ta vefat etti. Kelam âlimi ve Eşari idi. İlmi ve zekası çok idi. İstanbul’a elçi gönderildi. Çok kıymetli eserleri vardı.
87 — EBU BEKR-İ BELHİ: Hamideddin-i Belhi, Belh kadısı idi. Babası, Ömer bin Mahmuddur. 1165 senesinde vefat etti. Farisi Makamat kitabı meşhurdur.
88 — EBU EYYUB-İ SAHTIYANİ: Ebu Bekril Basri, Tabiinin büyüklerinden ve fıkıh âlimlerindendir. Çok kerametleri görüldü. Basra’da deri satardı. 748 senesinde taundan, altmışbeş yaşında vefat etti.
89 — EBU EYYUB-İ SÜLEYMAN: Medine-i münevverede bulunan yedi büyük âlimlerden biridir. 722 de vefat etti.
90 — EBU HANİFE: İmam-ı a’zam Numan bin Sabit hazretleri, İslam âlimlerinin en büyüklerindendir. Hicri 80 [m. 699] senesinde Kufede doğup, 150 [m. 767] de Bağdat’ta şehit edildi. İkinci Abbasi halifesi Ebu Cafer Mensur zalim idi. İmam-ı a’zamı, hergün on sopa arttırarak, zindanda döğdürdü. Sopa adedi yüz olduğu gün, İmam yıkıldı. Yatarken ağzına zehir akıttılar, şehit oldu. Fıkıh bilgilerini, Ehl-i sünnet itikadını topladı. Yüzlerce talebesine öğretip, kitaplara geçirilmesine sebep oldu. Müslümanlar tarafından kağıt imali bunun zamanında başladı. [Geniş bilgi için Büyük Âlimlerin Hayatı maddesine bakınız.]
91 — EBU HASEN-İ SÜBKİ: Ali bin Abdulkafi hafız Takıyyüddin Sübki, 1284 de Mısır’da Sübk kasabasında doğup, 1355 de Kahire’de vefat etti. Tacüddin-i İskenderinin talebesidir. Mısır’da ve Şam’da Şafii âlimlerinin reisi idi. Yüzelliden fazla kitap yazdı. İbni Teymiyye’ye çok nasihat etti. Ona reddiyye olan kitaplarından Şifa-üs-sikam, Beyrut’ta Dar-ül-afak-ı Cedide kitabevi tarafından ve ofset yolu ile İstanbul'da yeniden basılmıştır. Oğlu Abdulvehhab Tacüddin-i Sübki, Şafii âlimlerinden olup, 1370 de Şam’da vefat etmiştir.
92 — EBU İSHAK GÜLABADİ: Ebu Bekr Muhammed bin İbrahim Buhari Gülabadi, Sôfiyyei aliyyedendir. 990 senesinde vefat etti. Tearrüf kitabı çok kıymetlidir. İsmail bin Muhammed tarafından yapılan farisi şerhi 1912 de Lüknov’da basılmıştır. Şarih 1042 de vefat etmiştir. 1969 da Camiul-ezherde basılmıştır.
93 — EBU İSHAK ŞİRAZİ: İbrahim bin Ali, Şafii fıkıh âlimlerindendir. 1082 de Bağdat’ta vefat etti. Ebu İshak İbrahim İsferaini 1026 da Nişapur’da vefat etti. El-Mühezzeb kitabı meşhurdur.
94 — EBÜL-BEKA: Şeyh-ül-İslam idi. Tütün günah değildir derdi. Ebülbeka Muhammed bin Ahmed bin Diyaüddin Sagani başkadır. 1387 de doğup, 1450 senesinde vefat etmiştir. Kafi şerhi olan Şafi ve Nesefinin Vafisine şerhi ve Diyaülmaneviyye ala mukaddime-til-gazneviyye ve Mecmaul-bahreyn şerhi ve Menakıb-ül-İmamil-a’zam kitapları meşhurdur.
95 — EBÜL-HASEN-İ EŞARİ: Adı Ali bin İsmaildir. Ehl-i sünnetin itikaddaki iki imamından biridir. Bağdat’ta vefat etti. Kitab-ülulumu 1953 de ingilizceye tercüme edilmiştir. [Geniş bilgi için, Büyük Âlimlerin Hayatı maddesine bakınız.]
96 — EBÜL-HASEN-İ HARKANİ: Sôfiyyei aliyyenin büyüklerindendir. Adı, Ali bin Caferdir. Bayezidi Bistaminin ruhaniyetinden terbiye gördü. Esrar-ı süluk kitabını Salahaddini Uşaki türkceye çevirmiştir. Beşaret-name kitabı çok kıymetlidir. 1034 de Harkan’da vefat etti.
97 — EBÜL-HASEN-İ ŞAZİLİ: Nurüddin Ali bin Abdullah şeriftir. Malikidir. 1196 da Tunus’da Şazile kasabasında doğdu. Silsilesi, Sırri Sekatiden gelmektedir. Bir yoldan da, seyyid Ahmed Rıfaiye bağlanmaktadır. İskenderiyye’de Şazili tarikatını tesis etti. Her istediğim zaman, Resulullahı baş gözümle görmezsem, kendimi Onun ümmeti saymam buyururdu. Hizb-ülbahr dua kitabı meşhurdur. Mekke yolunda 1256 da vefat etti. Ebül Hasen Ali bin Nasirüddin Şazili Maliki başkadır.
98 — EBÜL-KASIM-I SEMERKANDİ: Muhammed bin Yusüf, Hanefi fıkıh âlimlerindendir. 1161 senesinde vefat etti. Camiul-fetava kitabı meşhurdur. Buna Camiul kebir de denir. Mültekıt ve başka kitapları da vardır.
99 — EBÜLLEYS-İ SEMERKANDİ: Nasr bin Muhammed, Hanefi fıkıh ve tefsir âlimidir. Bostan-ül-Arifin, Tenbih-ül-gafilin, Mukaddime kitapları meşhurdur. Ebülleys tefsirinin türkçe Musa İzniki tercümesi 1983 de basılmıştır. 983 de vefat etti.
100 — EBU MENSUR-I MATÜRİDİ: Muhammed bin Mahmud, Ehl-i sünnetin iki itikad imamından birincisidir. Hocası Ebu Nasr-ı İyad, Ebu Bekri Cürcaninin talebesi idi. Bu da İmam-ı Muhammed Şeybaninin talebesi idi. 944 de Semerkand’da vefat etti. Kabrini bir Yahudi ruslardan satın alarak eğlence yeri yaptı. İstanbul’dan gelen İhlas şirketi, bu çirkin hali görünce, 1996 da, [Yahudiden 30000] dolara satın alarak kıymetlendirdi. İmam-ı a’zam Ebu Hanifeden gelen kelam bilgilerini kitaplara geçirdi. İzah ve isbat etti. [Geniş bilgi için Büyük Âlimlerin Hayatı maddesine bakınız.]
101 — EBU SAİD-İ FARUKİ: 1781 de Rampur’da doğup, 1834 senesinde hacdan dönerken Tonk şehrinde vefat etti. Delhi’ye getirilip, mürşidi Abdullah-i Dehlevinin yanına defnedildi. Farisi Hidâyet-üt-talibin kitabı çok kıymetlidir. Urdu tercümesi ile birlikte 1965 de Karaşi’nin Nazımabad kasabasında basılmıştır.
102 — EBÜSSÜUD EFENDİ: Ahmed bin Mustafa, onüçüncü şeyh-ul-İslamdır. Cinnilere de fetva verirdi. Eyyubde yazılı medresedeki odası, şimdi de duruyor. 1490 da doğup, 1574 de vefat etti. Eyyub camii karşısındadır. Tefsiri ve fetvaları çok kıymetlidir.
103 — EBU TALİB-İ MEKKİ: Muhammed bin Ali Maliki, Sôfiyyei aliyyenin meşhurlarındandır. 996 senesinde Bağdat’ta vefat etti. Kut-ül-kulub kitabı meşhurdur.
104 — EBU YA’LA: Ahmed bin Ali, hadis âlimidir. Müsned kitabı meşhurdur. 825 de doğup, 920 senesinde Musul’da vefat etti.
105 — EBU YUSÜF: Yakub bin İbrahim Ensari, imam-ı a’zam Ebu Hanifenin talebesinin en büyüğüdür. 731 de Kufe’de doğup, 798 de Bağdat’ta vefat etti. Kitab-ül-haracı fransızcaya tercüme edilmiştir.
106 — ECHÜRİ ALİ: Mısır’daki Maliki âlimlerinin büyüklerindendir. Hicri 967 de doğup, 1066 [m. 1656] da vefat etti. Tütün içmenin mubah olduğuna fetva verdi.
107 — EFLATUN: Platon, eski yunan felsefecisidir. Sokratın talebesi, Aristonun hocasıdır. Avrupalılar, miladdan [429] sene önce doğup etmiş diyorlar ise de, İsa aleyhisselam zamanında yaşadığı Burhan-ı katıda yazılıdır. Mısır’a da gitti. Sekseniki yaşında vefat etti. Çok kitap yazdı. Tenasüha inanırdı. Trinite denilen Teslis inancını ilk olarak ortaya çıkaran budur. İsa aleyhisselam göke çıkarıldıktan sonra, dört İncili yazanlar, bu inancı karıştırarak, beşeriyeti büyük felakete sürüklediler.
108 — ELBAB ALİ: Ali Muhammed, İran’da 1821 de doğdu. Tasavvuf ile felsefeyi karıştıranlardan Ahmed Zeyneddin İhsainin talebesi idi. İran ve Hindistan’da dolaştı. Birkaç defa hacca gitti. 1844 de Şiraz’da yeni bir din kurdu. Şiraz’da bir büyük cami, Kâbe ve kıble yaptı. Yalnız iki rekat sabah namazı ile senede bir ay oruç farzdır dedi. Babi denilen bu dine girmeyenleri öldürmek helaldir dedi. Öldürüldükten sonra, Kurre-tül-ayn adında bir acem kızı, bu dini yaymaya çalıştı. Mini etek ve çıplak gezmek modasını çıkardı. Yakalanıp diri olarak yakıldı. Bab fikirlerini, yirmiüç kitapta bildirdi. Buna Behailik denildi. 1850 de İran hükümeti tarafından, Tebriz’de kurşuna dizildi.
109 — ESİRÜDDİN-İ EBHERİ: Müfaddal bin Ömer, matematik, astronomi, fizik ve mantık âlimi idi. Musul’da ve Anadoluda bulundu. Hidaye fizik kitabını yazmış, Hüseyin Kadi mir bunu şerh etmiştir. İsaguci mantık kitabı da meşhurdur. İsaguci yunancada başlangıç demektir. 1265 de vefat etti.
110 — EŞREFZADE-İ RUMİ: Abdullah bin Eşref bin Muhammed Mısıri, babasının ismi ile şöhret bulmuştur. Kadiri meşayıhindendir. Çok kitap yazdı. Müzekkin-nüfus kitabı meşhurdur. 1484 senesinde İznik’te vefat etti.
111 — EVZAİ: Abdurrahman bin Amr Evzai, 707 de Balebek’te doğup, 774 de vefat etti. Şam’ın en büyük fıkıh âlimi idi. Beyrut’un cenubunda, kendi adını taşıyan cami kıblesindedir.
112 — EYYUB SABRİ PAŞA: İkinci Abdulhamid hanın amirallerinden idi. 1890 de vefat etti. Türkçe Mirat-ül-Haremeyn tarih kitabı 5 cilttir. Türkçe Tarihi Vehhabiyan kitabı 1879 da İstanbul'da bastırılmıştır.
|
| |
|
| |
|
|
 |
 |
|
|
