Güneş ışığının içindeki ultraviyole ışınları (UV), UV-A ve UV-B uzun süre güneşe maruz kalındığında cilt yanıklarına yol açar. Tekrarlayan cilt yanıkları da cilt kanserlerine neden olur. Normalde atmosfer ve ozon tabakası dünyaya ulaşan UV ışını miktarını azaltır. Fakat ozon tabakasının incelmesi ile dünyaya ulaşan UV ışını miktarı artmıştır.

Bir insanın tüm hayatı boyunca aldığı UV ışınlarının yarısından fazlası çocukluk çağında alınır, çünkü dışarıda geçirdiği süre bu dönemde maksimumdadır. Hayatında bir kere su toplamış güneş yanığı olan bir kişinin melanomaya yakalanma riski, yanığı olmayanlara göre iki kat fazladır. Her yanık ile bu risk iki kat artar. Cilt kanserinden korunmanın en iyi yolu, cilt yanıklarını önlemektir.


Güneş yanıkları nasıl önlenebilir
Cilt kanserini önlemenin yolu, güneş yanıklarını önlemektir. Cilt kanseri geç yaşta ortaya çıksa da, sebep çocuklukta olan güneş yanıklarıdır. Çocuğunuzu cilt kanserinden korumak için güneşte yanmasını engelleyin.

1- Çocuğunuz günde 30 dakikadan fazla dışarıda duracaksa güneşten koruyucu losyon kullanın.

2- Süt çocuklarının ciltleri daha ince olduğu için güneşe karşı daha hassastırlar. Bu nedenle 6 aylıktan küçük çocuklar direkt güneşe çıkarılmamalıdır, mümkün olduğunca gölgede tutulmalıdırlar. Eğer güneşe çıkacaksa, mutlaka koruyucu losyon, uzun elbiseler ve kenarlıklı şapka kullanılmalıdır.

3- Bronzlaşmak isteyen ergenlerde mutlak koruyucu losyon kullanmalı, güneşe alıştıra alıştıra çıkmalıdırlar. İlk gün güneşte 15-20 dakika kalmalı, daha sonra bu süre günde 5 dakika artırılmalıdır.

4- Çocukları, güneş ışınlarının en yoğun geldiği saatler olan 10:00 ile 15:00 arasında güneşe çıkarmayın. Bulutlu havalar sizi yanıltmasın, güneş ışınlarının %70’i bulutları geçer. Ayrıca güneş ışınlarının %30’u da seyrek dokumalı kıyafetlerden cilde geçer.

5- Kum ve suyun güneş ışınlarını yansıttığını unutmayın. Gölgede bile cilt yanıkları olabilir. Şemsiye bile çocuğunuzu yansıyan ışınlardan koruyamaz.

6- Çocuğunuzun gözlerini de güneşten koruyun. Yıllarca UV ışınlarına maruz kalmak, katarakt riskini artırır. Çocuğunuza UV korumalı güneş gözlüğü alın. Güneşte en çok yanaklar, burun ve omuzlar yandığı için özellikle bu bölgeleri koruyucu losyonlarla yoğun şekilde koruyun. (01 Temmuz 2004)


Çocukların %15’i asla bronzlaşmayan, fakat yanan ciltlere sahiptir. Özellikle açık tenli çocuklar, tüm hayatları boyunca güneşe karşı dikkatli olmak zorundadırlar. Eğer çocuğunuz açık tenli, sarışın veya kızıl saçlı, çilli, mavi veya yeşil gözlü, çok benli ise güneş yanıklarına karşı daha hassastır, dolayısı ile cilt kanseri açısından da riskli gruptadır. Bu çocuklar yazın çok kısa süreli bile güneşe çıkacak olsalar, koruyucu losyon kullanmak zorundadırlar.


Koruyucu losyonları nasıl seçelim
Piyasada pek çok güneşten koruyucu ürün vardır. Özellikle hem UV-A, hem UV-B’ye karşı koruyucu bir ürün tercih edilmelidir.

SPF (Sun Protection Factor: Güneş koruyucu faktör) veya filtre gücü, güneşten koruyucu ürünün UV ışınının ne kadarını cilde geçirdiğini gösterir. Örneğin 15 faktörlü bir ürün, ışının 1/15’ini yani, %7’sini geçirir. Böylece güneş altında geçirilebilecek güvenli süreyi 20 dakikadan 5 saate çıkarır. 15’ten yüksek koruma faktörlü ürünler 5 saatten daha uzun süre korur. Güneş yanıkları için tehlikeli saatler olan 10:00 ile 15:00 arası için 15 koruma faktörü yeterlidir. Fakat açık tenli çocuklar ve bebekler için en azından 30 koruma faktörü gereklidir. Kısaca söylemek gerekirse, tüm çocuklar için 30 ve üzeri koruma faktörlü ürünler kullanmak uygun olur.

Koruyucu ürünleri güneşe çıkmadan 30 dakika önce sürmek gerekir. Burun, yanaklar, kulaklar ve omuzlar özellikle iyi korunmalıdır.

Çoğu ürünler, her 3-4 saatte bir tekrar sürülmeli, eğer terlemiş veya suya girmişse hemen tekrarlanmalıdır. Suya dayanıklı (watreproof) ürünler suda 30 dakika dayanır. (08 Temmuz 2004)