Hikmet ehli zatlar buyuruyor ki:
Eğer dine hizmet ederken sıkıntıya ve haksızlığa uğrarsak, bunu nimet bilmeli. Çünkü Peygamber efendimiz, Allah’ın Resulü olduğu hâlde, hem de haklı iken iyilikten başka bir şey yapmamıştır. Çok büyük haksızlıklara, çok büyük sıkıntılara katlanmıştır.
İnsan günah işlemez mi? Hepimiz günahkârız. Günahı çok olmanın ölçüsü ne? Onu da bilmiyoruz. Büyük bir zat, (İçinizde en günahkâr benim. Çünkü içinizde en yaşlı, en çok nefes tüketen benim. Allahü teâlâyı unutarak gafletle alınıp verilen her nefes günah yazılır) buyuruyor. İnsanın Allahü teâlâyı unutarak, gafletle alıp verdiği nefes, günah olarak yeter. Bu yetmezmiş gibi, sabahtan akşama kadar kaç kişinin kalbi kırılıyor, gıybet ediliyor, nice günahlar işleniyor.
İnsanın koynunda yılan olsa, hiç onu unutur mu? Ha soktu ha sokacak, ha ısırdı ha ısıracak diye endişeyle yaşar. İnsanın nefsi, yılandan bin defa daha zararlıdır. İçimizdeki bu yılanı asla unutmamalı, hiçbir dünyevî konuda kendimizi haklı görmemeli.
Peygamber efendimiz, (Haklı olduğu hâlde, din kardeşinin kalbi kırılmasın diye “Sen haklısın” diyene, Cennette köşk verileceğine kefilim) buyuruyor. Âhirete yüzünü çeviren insan, sadece kendi kusur ve hatasını görür, başkasında kusur ve hata görmeye değil, düşünmeye dahi vakti yoktur. Zaten kendi kusur ve ayıplarını düşünmeyen, başkalarının kusurlarıyla meşgul olan bir kimsenin, Allahü teâlâyı tanıması, sâlih bir kul olması mümkün değildir.
Ümit ve korku arasında olmalı
Ümitsizliğe kapılmamalı, son nefesten tamamen emin de olmamalı. Her zaman için tevbe istiğfar etmeliyiz. Herkesle iyi geçinmeli, fitneye sebep olmamalı. Bütün Müslümanlara da iyilik ve dua etmeli.
İmam-ı Rabbânî hazretlerinin zindana girmesine, bir talebesi sebep olmuştur. Yani bir kimsenin fitnesi, yalnız kendisinde kalmaz, pek çok kişinin başını ağrıtır. Çok dikkatli davranmalı. Yapılan herhangi bir yanlış hareket, yalnız bizi değil, başkalarını da yakabilir. Bunun vebali ve günahı da bize yeter. Bir organın acısı, bütün vücudu tahrip etmeye yeterlidir. Onun için, hem kendimizi, hem de etrafımızdakileri düşünerek yaşamalı.
