Hikmet ehli zatlar buyuruyor ki:
Ömrümüzden geçen her saniye çok kıymetlidir, bir daha asla geri gelmez. İnsanın en kıymetli varlığı vaktidir. (Vakit, nakittir) buyurulmuştur. Nakit, para demektir. Zamanı boşa harcamak, parayı boşa harcamak gibi olur. Para boşa harcanınca, sermaye gider. Zaman boşa harcanınca da ömür sermayesi gider. Vaktinde yapılacak kıymetli işlerden biri de namazdır. Namaz dinin direğidir. Namaz kılmamak çok tehlikelidir, çünkü Allahü teâlânın emridir. Biz bir kul olarak bile, birine söylediğimiz şey yapılmazsa gücümüze gider. Her gün beş defa Allahü teâlânın emrine (Hayır!) demek, devamlı Ona meydan okumak ne büyük cesarettir! Dikkat edilirse, bu tavır, imansızlığı gösterir. Onun için sorumlu olduklarımıza ve sözümüzün geçtiği herkese mutlaka namazı bildirmek lazımdır. Eğer kılınmazsa, kaza kılacak kadar zaman geçtikçe, yani her 5-6 dakikada bir, günahı, öncekilerle toplanarak bir misli artar. Ankebut sûresinde mealen, (Doğru kılınan namaz, her türlü kötülükten korur) buyuruldu. Kötülüklerden uzaklaştırmayan namaz, görünüşte namazsa da, doğru namaz değildir. Ama doğru kılıncaya kadar, görünüşü de bırakmamalı. İnsan bir şeyin hepsini yapamazsa, yapabildiği kadarını yapmalı, tamamını elden kaçırmamalı.

Bir şeyi güzel yapmak, onu çok yapmakla olur. Namazın güzelliği de, çok kılmakla olur. Yalnız beş vakit değil, her fırsatta kılmalı. Kaza borcu olmasa da kaza kılmalı. Resulullah “sallallahü aleyhi ve sellem” üzülünce, hemen namaza durur ve (Gözümün nuru namazdır) buyururdu. Miraç’ta kavuştuğu her nimete, ümmetinin de kavuşmasını istedi. Orada da, (Ümmetim) dedi. Cenab-ı Hak da namaz nimetini verdi. İşte müminin miracı namazdır.

Namaz, İslâm’ın beş şartından biriyse de, namazın içinde diğer dördü de vardır. Namazda iman vardır, imanı olan namaza durur. Kelime-i şehadet vardır. Oruç vardır, bir şey yenirse namaz bozulur. Zekât vardır, dünyayı, parayı düşünmemek gerekir. Hac da vardır, kıbleye dönmeyenin namazı sahih olmaz. Hâsılı, namaz varsa, her şey vardır. Namaz yoksa, çok tehlikelidir. (Namaz, müminle kâfiri ayıran farktır) hadis-i şerifi bu tehlikeyi bildiriyor. Mümin namaz kılar, kâfir kılmaz. Kılmayan da kâfire benzemiş olur.

İki cihan saadeti

Hikmet ehli zatlar buyuruyor ki:
Dünya ve âhiret saadeti iki şeyle olur: Birincisi, İmam-ı Rabbanî hazretleri gibi büyük bir Allah dostuna kavuşup, onun tarafından kabul edilmektir. Bizim kabul etmemizin önemi olmaz, onların kabul etmesi gerekir. Kabul etmelerine layık olmak için, onları kusursuz sevmek, onları sevmeyenleri sevmemek ve yollarında olmak gerekir. İkincisi namazdır. Namazsız hayat olmaz. Namazsız Allah’a da kavuşulmaz. Namaz kılmayanın ibadetleri ruhsuz cesede benzer, hiç sevab verilmez. Yani namaz kılmadığı hâlde oruç, zekât, hac gibi ibadetleri yaparsa sadece farz borcunu ödemiş olur, ama o ibadetlere mahsus sevablara kavuşamaz. Namaz her şeyin başlangıcıdır. Üzülünce, canımız sıkılınca, işimiz bozulunca, hastalanınca namaz kılmalı. Çünkü bir kulun yüce Allah’a en yakın olduğu yer namazdır. Namazda da, en yakın yer secdedir.

Büyük zatlar, evdeki kedi tabak kırınca namaza dururlarmış. (Ya Rabbî, ben bir hata işledim ki bu iş başıma geldi) diyerek tevbe ederlermiş. (Yoksa kedi tabağı niye kırsın) diye düşünürlermiş. O hâlde namaz gibi bir nimet, namaz gibi bir çare varken, elimizi, gözleri görmeyenler gibi sağa sola değil, Allah’a uzatıp namaza sarılmalıyız.

İmandan sonra namaz gelir. Namaz kılmayan yüz bin hac yapsa, yüz bin altın sadaka dağıtsa, yüz bin fakir doyursa hepsi bir vakit namazın sevabına ulaşamaz. Temelsiz bina olmaz. Namaz dinin temelidir. Direksiz bina olmaz, namaz dinin direğidir.

Hazret-i Ali, yeni bir hadis-i şerif duyunca, kim olursa olsun bunu söyleyen kimseye, (Vallahi ben bunu Resulullah’tan duydum) diye yemin ettirirdi. O şahıs yemin edince, o hadis-i şerifi naklederdi. Ama Hazret-i Ebu Bekri Sıddık’tan bir hadis-i şerif duyunca, yemin istemezdi, Çünkü onun Sıddık olduğunu bilirdi. Sıddık olan zata (Sen sıddık mısın?) denmez. İşte Hazret-i Ali’nin Hazret-i Ebu Bekr-i Sıddık’tan rivayet ettiği hadis-i şerifte, (Günahı ne kadar çok olursa olsun, bir mümin, abdest alıp Allah için iki rekât namaz kılarsa, günahları affolur) buyuruldu.

İnsan günah işlemez mi? Hepimiz günahkârız. Günahı çok olmanın ölçüsü ne? Onu da bilmiyoruz. Büyük bir zat, (İçinizde en günahkâr benim. Çünkü içinizde en yaşlı, en çok nefes tüketen benim. Allahü teâlâyı unutarak gafletle alınıp verilen her nefes günah yazılır) buyuruyor.