Terleme tüm sağlıklı insanlarda olması gereken vücudun su, tuz ve ısı dengesini sağlayan fizyolojik bir olaydır. Ancak terbezlerinin hiperaktivitesine bağlı olarak, deri yüzeyine salınan terin miktarının artması, bazı zamanlarda gündelik yaşamı etkileyecek derecede fazla ve rahatsız edici olabilir. Vücut yüzeyine dağılmış halde 2-3 milyon ter bezi vardır. Yaz mevsiminde daha belirgin hale gelen aşırı terleme problemi hem fiziksel hem de ruhsal sorunlara yol açabilir.

Vücut ısısının kontrolünü sağlayan terleme, birçok kişinin hem özel hem de sosyal yaşamını olumsuz yönde etkileyen önemli bir sorun haline gelebilmektedir. Normalde bir insan terleyerek günde 500 cc civarında sıvı kaybeder.

Aşırı terleme problemini yaygın ve bölgesel olarak iki grupta ele alabiliriz. Yaygın tip aşırı terleme, sıcak, stres ve hastalıklar nedeniyle oluşabilir. Bu grubun içerisinde en sık görülen ve sorun olan terleme tipi, psikolojik streslere bağlı olan ve özellikle avuç içi, ayak tabanı, koltuk altı ve kasıkta görülen tiptir. Fakat koltuk altından aşırı terleme ve sonucunda oluşan kötü kokular günümüz insanının sosyal hayatını önemli derecede olumsuz etkilemekte, sonuç olarak da ciddi psikolojik sorunlara bile neden olabilmektedir.

Koltuk altında bulunan ter bezlerinin fazla çalışması sonucunda oluşan aşırı terleme; bu bölgede bulunan bakteri ve mantarlar nedeniyle kötü, hoş olmayan bir koku duyulmasına neden olmaktadır. Deodorant veya parfüm kullanımı bu kokunun oluşmasını bir derece azaltsa da tamamen ortadan kaldırmaz. Yaz aylarında da sıcağın etkisi ile terleme daha da artmaktadır.
Nedenleri

Terleme insanlarda doğal olarak gözlenen bir olaydır. Terin salgılanması insanlarda sinir sisteminin sempatetik denilen kısmının çalışması ile ilgilidir. Toplumun % 1’inde bu sistem aşırı düzeyde çalışmaktadır. Bu durumun nedeni tam bilinmemektedir. Özellikle stresli durumlarda bu sistem aşırı çalışmaktadır. Sıklıkla endişe ve heyecan durumlarında ortaya çıkar. Sosyal özelliği olan bir durumdur, eller terler, gömlek ıslak durumdadır, sosyal çevrede hoş karşılanmaz.

Genel olarak terleme, kış aylarında daha az rahatsız edici olmaktadır. Bunun dışında tiroid bezinin aşırı çalışması, insulin gibi ilaçlar, şeker hastalığı, bir takım infeksiyonlar, böbrek üstü bezinden kaynaklanan bazı hastalıklar, şişmanlık, menopoz, ağır psikiyatrik hastalıklar ve bazı kanserlerin tedavisinde kullanılan hormonlar aşırı terlemeye yol açabilmektedir


Tedavi
Ter vücut ısısını düzenlemenin doğal bir mekanizmasıdır. Normal terleyen insanlardan biriyseniz, sorunu azaltmak ve rahat etmek için pek çok şey yapabilirsiniz. Teri emen ve hava dolaşımına olanak tanıyan keten veya pamuklu hafif ve bol giysiler giyinin. Yapay, naylon veya polyester giysilerden uzak durun. Ter önleyici madde içeren bir deodoran (her deodoranda bu yoktur) kullanın. Deodoranı kullanmadan önce iyice kurulanın; nem deodoranın etkisini azaltır.

Sıcak ve baharatlı yiyeceklerden kaçının. Sigara içmeyin; alkol kullanıyorsanız, az için; her ikisi de terlemeyi artırır. Günde en az bir kere duş yapın. Bu ter sorununuzu gidermez, ama en azından hoş olmayan kokunun yok edilmesini sağlar.

Aşırı terleme durumlarında kullanılan tedavi yöntemlerine gelince:

* Botox:
Terleme ter bezlerini uyaran sinirlerle kontrol edilir. Botox ter bezlerini uyaran sinirleri bloke ettiği için terleme oluşmaz. Genelde estetik amaçlarla kırışıklık tedavisinde kullandığımız Botox terleme tedavisinde çok etkilidir. Botox işlemi uygulanmadan önce hastaların şikayeti olan alanlara iyot-nişasta testi yapılır.

Bu testin sonucunda aşırı terlemeye neden olan aktif alanlar belirlenir ve bu alanlara botox uygulanır. Yaklaşık 2mm derinliğe cilt altına enjeksiyon yapılır. Özellikle koltuk altı, avuç içi ve ayak tabanı terlemesinde kullanılmaktadır. 30 dakika gibi kısa bir sürede Botox uygulanmaktadır. 6-12 ay gibi uzun aralıklarla tekrarı gerekmektedir. Botox oldukça güvenli bir yöntemdir.

* İyontoforez :
Bu yöntemde küçük su banyosu içinde el veya ayaklara elektrik akımı verilmektedir. Sık tekrarlanması gerekmektedir. Hafif ve orta derecede terlemesi olan hastalarda cevap alınmaktadır.

* Cerrahi tedavi :
Ellerdeki ve yüzdeki aşırı terleme için önerilen tedavi şeklidir. Endoskopik transtorasik sempatektomi olarak adlandırılan teknikle koltuk altından bir delik açılıp akciğer bölgesindeki yüz ve ellere giden sinirlerin başlangıç bölgesi kesilmektedir. Sadece koltuk altı terlemelerinde koltuk altı ter bezlerinin alınması da uygulanabilir.

Uzm.Dr. Zekayi Kutlubay
Türkiye Hastanesi Cildiye Bölümü
(Kaynak: www.erecete.com)