Kaşıntı deyip geçmeyin; hayatınızı tehdit edebilir!

Bir cilt hastalığı olan ürtiker, kronik formda oluştuğu zaman kişiyi uzun süre etkiler ve yaşam kalitesini düşürür. Doğru tedavi için bir dizi test gerekebilir.

Ürtiker, halk arasında bilinen adıyla “Kurdeşen”, kaşıntı ile birlikte deriden kabarık kızarıklıklarla giden bir çeşit cilt hastalığıdır. Çok şiddetli durumlarda kabarıklıklar iç organlarda da ( özellikler dudak, nefes borusu, göz kapakları) oluşabilir. Hastalığın toplumda görülme sıklığı %20-30 oranında olup oldukça sıktır. Ürtikerde cilt lezyonları vücudun her yerinde olabilir ve genellikle 24 saat içinde kaybolmaktadır. İyileşen lezyonların yanında yeni kabarıklıklar oluşabilir.

Ürtikeri başlıca 2 gruba ayırmak mümkündür; Akut ve kronik form.
Akut formda: hastalık altı haftadan kısa sürede iyileşir. Ancak kronik formda: hastalık altı haftadan uzun sürebilir ve hastanın yaşam kalitesini olumsuz yönde etkileyebilir.


Nedenler

Ürtiker çok farklı nedenlere bağlı olabilir. Bu nedenlerin başında allerjik faktörler gelmektedir. Özellikle ilaçlar (en sık antibiyotikler, ağrı kesiciler, epilepsi ilaçları) ve yiyecekler (kabuklu deniz hayvanları, balık, süt, fındık, fıstık, patates, baklagiller, kereviz, matdanoz, havuç, baharatlar, pirinç, muz, elma, portakal) ürtikere neden olmaktadır. Ayrıca gıda katkı maddeleri, solunumla alınan allerjenler (çiçek tozları, ağaç polenleri gibi), böcek sokmaları (arı gibi) ve implantlar (diş protezi gibi) nedenler de ürtikere neden olmaktadır. Ürtiker, allerjik bünyeli kişilerde daha sık rastlanmaktadır. Çünkü bu bireyler, yukarıda sözü edilen maddeler normal kişilerden daha duyarlıdırlar ve daha kolay reaksiyon göstermektedirler.

Ürtiker bazı ortam değişiklikleri ve vücut ısısı değişikliklerine bağlı da oluşabilir. Duyarlı bireylerde dondurma gibi soğuk yiyecekler tüketildiğinde ürtiker oluşabilir. Fizik egzersizler sonrası terleme ile ürtiker oluşabilir. Titreşimli cihaz kullanımına bağlı ürtiker oluşabilir. Egzersiz ile birlikte fındık, buğday ve kabuklu deniz ürünü alımına bağlı ürtiker oluşabilir.


Enfeksiyon ve ilaç etkisi

Ürtiker her zaman allerjik faktörlere bağlı oluşmayabilir. Vücutta bulunan enfeksiyon odakları (diş iltihabı, idrar yolu iltihabı gibi), radyolojik incelemeler için alınan radyokontrast ilaçlar, cerrahi işlemler için kullanılan anestezik ilaçlar ve stres ürtikere neden olmaktadır.

Altı haftadan uzun süren ürtiker hastalarının büyük çoğunluğunda ürtikere neden olan etken bulunamayabilir. Bu durum sürekli kaşınmak zorunda kalan hastaların yaşam kalitesini olumsuz etkilemektedir.

Ürtiker şikayeti ile gelen bir hastanın çok iyi değerlendirilmesi gereklidir. Eğer hasta iyi değerlendirilemezse ve şikayetler şiddetlenirse hayatı tehdit eden durumlar ortaya çıkabilir. Dudakta ve dilde oluşan ve bazen soluk borusuna yayılan şişlik hastanın nefes almasını engeller ve acil müdahale gerektirir.

Bu nedenle dikkatli muayene yapılmalı, hastanın günlük yaşamı, mesleği, alışkanlıkları ve başka hastalıkları çok iyi sorgulanmalıdır. Ürtikere neden olan etkeni saptamak için özel alerji testleri ve kan tetkikleri gerekebilir. Hafif olgularda tedavi kolaydır. Ancak uzun süren hastalık formunda tedavi, hem hasta hem de doktor açısından sıkıntı oluşturmaktadır.
Uzm.Dr.Gonca Gökdemir - Dermatoloji Uzmanı – TÜRKİYE HASTANESİ
(Kaynak: www.erecete.com)