Sual: Bazı kimseler diyor ki: Bal yiyen baldan bıkar, Cennet ne kadar güzel olsa da, insan bu nimetlerden bıkmaz mı? Cennetteki monoton hayat insanı sıkmaz mı?
CEVAP
Bu çok yanlış bir düşüncedir. Cennette monoton hayat yoktur. Dinimiz, iki günü aynı olanın ziyanda olduğunu bildirir. Ahirette de her gün nimetler artacak, iki gün eşit olmayacaktır. Her gün aynı şeylerden farklı ve daha fazla zevkler alınacaktır. Yine her gün farklı şeylerle, farklı nimetlerle karşılaşılacaktır. Allahü teâlânın gücünden şüphe etmemelidir. İnsan, bilmediği şeyleri, bildiği şeylerle mukayese eder. Halbuki bilinmeyen şey, bilinen şeye kıyas edilmez. Hadis-i şeriflerde buyuruluyor ki:
(Dünya, mümine zindan gibidir.) [Müslim]
(Dünya, ana rahmine göre Cennet, Cennete göre ise çöplük gibidir.) [M.Name]

Çöplükle Cennet mukayese edilir mi? Ana rahmindeki bir çocuğun, nasıl ki, dünyaya gelip, çeşitli olaylara karşılaşacağını bilmesi mümkün değilse, Cennete gidecek müminin de, orada kavuşacağı nimetleri bilmesi mümkün değildir. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Cennette hiç kimsenin görmediği, işitmediği ve hayal bile edemediği nimetler vardır.) [Müslim]
(Cennet nimetleri ile, dünyadakiler arasında yalnız isim benzerliği vardır.) [Beyheki]

Rüya ile dünya hayatı bile mukayese edilmez. Rüyada gözlerimiz kapalı olduğu halde çok yerleri görürüz. Dilimiz oynamadığı halde konuşuruz. Yani görmemiz göz ile, konuşmamız dil ile değildir. İşitmemiz kulak ile, yürümemiz ayak ile değildir. Rüyada hükümdar olsak ne çıkar. Az sonra uyanınca, hayal olduğu görülür. İşte dünya hayatı da, rüya gibidir. Asıl hayat olan ahirette hükümdar olmak gerekir. Hadis-i şerifte (İnsanlar uykudadır, ölünce uyanırlar) buyuruldu. Nasıl ki, rüyadaki şeyleri bile dünyadaki nimetlerle mukayese etmek uygun değilse, dünyadaki şeyler de, Cennetteki nimetlerle mukayese edilmez.

Allahü teâlânın sonsuz kudretine inananın, Onun bildirdiği her şeye inanması gerekir. Cenab-ı Hak, Cennette sıkıntı olmayacağını, Cennet ehline istedikleri her nimetin verileceğini bildiriyor. Cennet nimetleri yanında, dünya nimetleri, onların gölgesi, resmi gibi bile değildir. Ağacın resmi ile kendisi nasıl aynı şey değilse, Cennet nimetleri yanında dünyadakiler de öyledir. Allahü teâlâ, dünyaya mahsus nimetleri, yoktan yarattığı gibi, ahirette de, hatıra, hayale gelmeyen nimetleri yoktan yaratacaktır. Allah için güçlük olmaz. Cennette, üzüntü, sıkıntı yoktur. Birkaç âyet-i kerime meali:
(İyilik edenlere, en güzel mükafat ve daha fazlası vardır. Yüzlerinde keder ve zilletten bir eser yoktur. İşte bunlar Cennette devamlı kalacaklardır.) [Yunus 26]

(İman edip salih amel işleyenler, Firdevs Cennetlerinde sonsuz kalır, oradan hiç ayrılmazlar.) [Kehf 107-108]

(Cennetin neresine bakarsanız bakın, bol nimet ve büyük saltanat görürsünüz.) [İnsan 20]

(Mümin olarak salih amel işleyeni, sıkıntısız güzel bir hayat içinde yaşatacağız. Bunları, yaptıklarının en güzeli ile mükafatlandıracağız.) [Nahl 97]

(İyi amellerinin mükafatı olarak, insanları memnun edecek neler hazırlandığını hiç kimse bilemez.) [Secde 17]

Hadis-i şeriflerde de buyuruldu ki:
(Allahü teâlâ, “Salihlere gözlerin görmediği, kulakların işitmediği ve insanın hatırına gelmeyen şeyler hazırladım” buyurdu.) [Buhari]

(Cennete giren ölmez, ebedi yaşar. Hep mutlu olur, üzülmez, ümitsizliğe düşmez, elbisesi eskimez ve gençliği gitmez.) [İbni Ebiddünya]

(Cennet ehli, hiç hastalanmaz ve yaşlanmaz; hiç üzülmez ve hep neşeli olur.) [Müslim]
(Cennet ehlinin aralarında anlaşmazlık olmaz, gönülleri birdir.) [Buhari]

(Cennetinki hariç, her nimet yok olur. Cehenneminki hariç, her kaygı kesilir.) [İbni Lâl]
(Ancak Cennete giren rahata kavuşur.) [İ. Ahmed]
(Cennete giren, "Bir ata bineyim" derse biner, "uçayım" derse, uçar.) [Tirmizi]

(Hak teâlâ, Cennet ehline “Razı mısınız” buyurur, onlar “Elbette razıyız, sayısız nimetler ihsan ettin” derler. Sonra “Daha iyisini vereyim mi?” buyurur. Cennet ehli “Daha üstünü de mi var?” diye sorarlar. “Sizden hep razı olur, size asla gücenmem” buyurur.) [Buhari]


Cenneti istemeli
Sual: Okuduğum muteber eserlerde "Cenneti istemem; Allah’ı görmek isterim" demenin caiz olmadığı bildiriliyor. Yunus Emre ve daha başka evliyanın böyle sözler söylediği görülüyor. Bunların izahı nasıldır?
CEVAP
Allahü teâlâ, Cenneti beğenmekte ve onu övmektedir. Bir kimsenin, övülen, beğenilen Cenneti, beğenmemesi, istememesi, Allahü teâlânın beğendiğini beğenmemek, Onun isteyin dediği şeyi istememek olur. Bu bakımdan Cenneti istememek caiz değildir.

Yunus Emre gibi Hak aşıklarının, vahdet-i vücuda mensup evliyanın sözleri ancak teville anlaşılır. Yunus Emre hazretleri diyor ki:
Cennet Cennet dedikleri,
Birkaç köşkle, birkaç huri
İsteyene ver sen anı.
Bana seni gerek seni.

Böyle sözleri tasavvuf sarhoşu bir veli söylerse, o zaman tevil edilir. Yunus Emre bu sözleriyle, (Ben yalnız Cennete gitmek niyetiyle değil, sırf senin rızan için ibadet ediyorum) demek istiyor. Zaten her müminin de, Allah rızası için ibadet etmesi gerekir. Sadık kul, cenâb-ı Hakka hep (Senin rızan, senin rızan) der. Bunun için aşık Yunus da (Bana seni gerek seni) diyor. Hallac-ı Mansurun (Enel Hak) demesi de böyle tevil edilir. Bu sözüyle (Ben yokum, Allah vardır) demek istiyor.

Tasavvuf sarhoşluğu
Vecd ve hâl sahipleri, tasavvuf sarhoşluğu ile şuurlarını kaybettikleri zaman, sözlerinde ve işlerinde mazur olurlar. Tasavvuf sarhoşlarının dine uymayan sözlerine ve işlerine, başkalarının uymaları caiz değildir. Kendileri günaha girmezlerse de, bunlara uyanlar günaha girer. (Merec-ül-bahreyn)

İmam-ı Rabbani hazretleri buyuruyor ki:
Allahü teâlâyı istemek ve sevmek, ahireti istemek ve sevmektir. Çünkü Allahü teâlâya kavuşmak, ahirette vaat edilmiştir ve Allahü teâlânın kulundan rızası, ahirette belli olacaktır. Hak teâlâ, ahireti sever. Beğenilenden yüz çevirmek, sekrdir. Allahü teâlânın davet etmesine ve beğenmesine karşı gelmektir. Yunus suresinin 25. âyetinde (Allahü teâlâ, Dâr-üs-selama [Cennete] çağırıyor) buyurmaktadır. Allahü teâlâ, ahirete çağırmaktadır. Ahiretten yüz çevirmek, Hak teâlâya karşı gelmek olur. Onun beğendiği şeyi ortadan kaldırmaya uğraşmak olur. [Mektubat, 1/302]

Büyükler, Cenneti, Allahü teâlânın razı olduğu yer olduğundan ve Cenneti isteyenleri sevdiği için, isterler. Cehennemden sakınmaları da, Allahü teâlânın gazap ettiği yer olduğu içindir. Yoksa, Cenneti istemeleri, nefslerine tatlı geldiği için değildir. Cehennemden kaçınmaları, orada azap ve sıkıntı olduğu için değildir. Çünkü bu büyükler, sevgilinin yaptığı her şeyi güzel görür. Bunları kendilerinin, matlubu, maksadı bilirler.

Yunus Emre aynı şiirinde diyor ki:
Aşkın ile yanıyorum, bana seni gerek seni
Adını hep anıyorum, bana seni gerek seni

Ne varlığa sevinirim, ne yokluğa yerinirim
Aşkın ile avunurum bana seni gerek seni.

Aşkın aşığı öldürür, aşk denizine daldırır
Arananı buldurur, bana seni gerek seni

Aşkın şarabından içem, Mecnun olup dağa düşem
Sensin benim hep endişem, bana seni gerek seni.

Aşıklara Mevla gerek, Mecnunlara Leyla gerek
Sofulara Cennet gerek, bana seni gerek seni

Eğer beni öldürseler, külüm göğe savursalar
Toprağım yine çağıra bana seni gerek seni.

Yunus Emre benim adım, gün geçtikçe artar odum
İki cihanda maksudum bana seni gerek seni.


Cenneti istemek
Sual: Herkes gibi Cennet sevdası, Cehennem korkusu yüzünden ibadet ediyor ve haramdan sakınıyoruz. Sanki burada Allah’ın rızası ikinci planda kalıyor gibi görünüyor. Allah kullarım size Cennet Cehennem yok, sadece benim rızam için ibadet edin dese, bana öyle geliyor ki, kimse ibadet etmez. Şu halde, Cennet sevdası ve Cehennem korkusundan dolayı yapılan ibadet kabul olur mu?
CEVAP
Bu fikir yanlıştır. Hiçbir Müslüman Cennet Cehennem için ibadet etmez. Allah için eder, O emrettiği için eder. Onun rızasına kavuşmak için eder. Onun sevdiklerini sever, Onun sevmediklerini sevmez. Mesela Müslümanları sever, kâfirleri sevmez.

Cenneti istemek Allah rızasına aykırı değildir. Allah’ı seven, Onunla buluşmayı ister. Buluşma yeri Cennettir. Cenneti isteyen, aslında Allahü teâlâ ile buluşmayı, Ona kavuşmayı istemektedir.

Bizde gazete dağıtıcısı olarak çalışan bir gençle konuşuyorduk. Genç dedi ki:
- Eskiden Allah rızası için hizmet ediyordum, şimdi ise ne kadar çok gazete satarsam o kadar para alırım diyorum ve ihlasım kalmadı, Allah rızası ikinci plana düştü, hatta hiç Allah rızası kalmadı, sadece parayı düşünüyorum.
- O zaman sana bol paralı bir iş var. Falanca gazeteden bize telefon ettiler, eleman arıyorlarmış. Şu kadar para veririz dediler. Ne dersin?
- Açlıktan ölsem manevi değerlerime saldıran o gazeteye gitmem.
- Hani sende ihlas yoktu? Gördün mü sen para için değil Allah rızası için çalışıyorsun.


İnsan nasıl yaşarsa öyle ölür
Sual: Bir kimse, kendisinin Cennete gidip gitmeyeceğini bilebilir mi?
CEVAP
Genel olarak Müslüman kimse, iman ile ölür. İman ile ölen de, ya doğrudan doğruya, yahut günahlarının cezasını çektikten sonra Cennete gider. İstisna olarak da pek az kimseye kötü bir hayat yaşadığı halde, son zamanlarda yaptığı iyi ameller sebebiyle imanla gitmek nasip olur. Bunun tersi de mümkündür. Yani salih amel işleyen bir kimse, son zamanlarda sapıtıp maazallah imansız ölebilir.

Genel olarak, insan nasıl yaşarsa öyle ölür. Yani Müslüman olarak yaşayan, Müslüman olarak ölür. O halde salih amel işlemeye çalışmalıyız. İyi bir insan olup olmadığımızı, bizimle münasebeti olan salih kimseler daha iyi bilir. (O, iyi bir insan değil) diyorlarsa, iyi olmadığımız açıktır. Eğer, (O, iyi bir insandır) diyorlarsa, iyi olduğumuz anlaşılır. Hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(Kendisinin iyi mi kötü mü olduğunu anlamak isteyen, salih olan komşularının kendisi hakkında ne dediklerini öğrensin! "İyi kimse" diyorlarsa, Allah indinde de iyi olduğunu anlasın!) [Şir’a]


Sual: Öldükten sonraki dirilmeye, Cennete, Cehenneme inanmayan, Müslümanlara gerici diyen dinsizlerin, Cehennemde nasıl azap çektiklerini ahirette görme imkanı var mıdır?
CEVAP
Elbette vardır. Mutaffifin suresinde iman edenlerin, kâfirlerin çektikleri azapları gülerek seyredeceklerini bildiren âyet-i kerimelerin tefsirinde Hazret-i Kab buyuruyor ki:
(Cennetten, Cehennemi seyretme imkanı vardır. Bir mümin, Cehennemdeki düşmanını görmek istese, [hemen önüne gelir, bir televizyon gibi] düşmanına yapılan azapları görerek sevinir.) [Tibyan]


Sual: Cennette herkes eşi ile beraber olmayacak mıdır? Bir de iki evlenen kadının durumu nasıl olacak? İlk kocasını veya ikinci kocasını daha çok seviyorsa, kadına tercih hakkı yok mudur?
CEVAP
İkisi de Cennetlik olursa herkes genelde eşi ile olacaktır. Ümm-i Habibe validemiz, kocası öldükten sonra, birisi ile evlenen, ondan da ayrılıp başka bir erkekle evlenen kadın, ahirette bu üç kişiden hangisi ile evlenecek diye bir suali sorunca, Resulullah efendimiz (Böyle bir kadın, serbesttir. Hangi kocası güzel huylu ise ahirette onunla olur. Güzel ahlak sahibi olan, dünya ve ahiret iyiliğine kavuşur) buyurdu. Demek ki, kadın, üç kişiden hangisini daha çok seviyorsa, onunla beraber olur. Üçünü de istemiyorsa, hiçbirisi ile beraber olmaz. Cennette üzüntü yoktur. Çocuk veya bekâr olarak ölenler de Cennette evlenecektir. Herkes aynı yaşta olacaktır.


Sual: Sekiz Cennetin isimleri nelerdir?
CEVAP
1- Dâr-i celal
2- Dâr-i karar
3- Dâr-i selam
4- Huld
5- Meva
6- Adn
7- Firdevs
8- Naim

Sual: Cennette sakal olacak mıdır? Sakalımızı orada da tıraş etme zahmeti olacak mıdır?
CEVAP
Cennette erkeklerin sakalı çıkmayacaktır. Ne tıraş olma zahmeti, ne de başka zahmet olacaktır. Mesela tuvalet ihtiyacı da olmayacaktır. Namaz, oruç gibi herhangi bir ibadet de olmayacak, akla hayale gelmeyen nimetlere kavuşulacaktır. Sakalla ilgili iki hadis-i şerif meali şöyledir:
(Cennet ehli sakalsız, siyah kirpikli olacaktır.) [Tirmizi]
(Cennet ehli sürmeli, sakalsız ve Yusuf aleyhisselamın güzelliğinde olacaktır.) [İbni Asakir]

Cennette herkes 33 yaşında olacaktır. Peygamber efendimiz, yaşlı bir kadına, (Cennete kocakarı girmez) buyurunca, kadıncağız ağlamaya başlar. Bunun üzerine, kadına, (Sen o zaman genç olursun) buyurur. (Tirmizi)

Sual: Hiç ibadet etmeden ve hiçbir sıkıntı çekmeden Cennete gitmek mümkün değil midir?
CEVAP
Cehennem lüzumsuz olmadığı gibi, Cennete girmek de kolay değildir. Cehennemden kurtulmak ve Cennete girebilmek için bazı sıkıntılara katlanmak gerekir. Hadis-i şerifte buyuruldu ki:

(Allahü teâlâ, Cehennemi yaratınca, Cebrail aleyhisselama "Git Cehenneme bak!" buyurdu. O da gidip Cehennemi görünce, "Ya Rabbi, izzet ve celaline yemin ederim ki, buranın kötülüğünü duyan hiç kimse buraya girmez" dedi. Allahü teâlâ, Cehenneme gidecek yolları çeşitli nefsani şehvetlerle süsledi. "Şimdi git, bir daha Cehenneme bak!" buyurdu. Cebrail aleyhisselam, bu haliyle Cehennemi görünce, "Ya Rabbi izzet ve celalin hakkı için söylüyorum. Korkarım bundan kimse kurtulamaz, herkes buraya girer" dedi. Allahü teâlâ, Cenneti yaratınca da, Cebrail aleyhisselama, "Git Cenneti gör!" buyurdu. Gidip Cenneti gördükten sonra, "Yeminle söylüyorum ki herkes buraya girer" dedi. Allahü teâlâ, Cennete giden yolları çeşitli zorluklarla kuşattı. "Şimdi git, bir daha bak!" buyurdu. Cebrail aleyhisselam yemin ederek, "Ya Rabbi, korkarım buraya kimse giremez" dedi.) [Hakim]

Cehenneme gitmek çok kolaydır. Hiçbir formaliteye, hiçbir ibadete, hiçbir sıkıntıya ihtiyaç yoktur. Fakat Cennete gitmek için önce doğru bir itikada yani ehl-i sünnet itikadına sahip olmak, haramlardan kaçmak ve ibadetleri yapmak gerekir.

Sıkıntılara katlanarak ibadet etmek zor ise de, sevabı çoktur. Hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(Amellerin en faziletlisi, nefse zor gelenlerdir.) [İ.Gazali]

Cennete gitmek için iyilerle beraber olmak gerekir. Peygamber efendimize, kimlerle beraber olmak gerektiği sual edildi. Buyurdu ki:
(Gördüğünüzde sizlere Allahü teâlâyı hatırlatan, konuşması ilminizi artıran, ilmi ahireti düşünmenize yarayan zatlarla beraber olun!) [Ebu Ya’la]

İlmi ile amel etmemenin, ilmi Allah rızasından başka şeyler için öğrenmenin vebali büyüktür.
Hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(İlmi ile amel eden hariç, bir ilmin sahibine vebali vardır.) [Taberani]

Cennette pişmanlık yoktur
Sual: Cehenneme girenler, pişman olacağı gibi, Cennete giren herkes de, niye daha çok ibadet yapmadım, daha az günah işlemedim diye pişman olacak mı?
CEVAP
Cennette hiçbir üzüntü, sıkıntı olmadığı gibi, pişmanlık da yoktur. Cennette monoton bir hayat da yoktur. Hayal bile edilemeyecek nice nimetler olacak, bunlardan alınacak zevk de her an artacaktır. Bunu dünyadaki nimetlere benzeterek anlamak, mümkün değildir.

Herkesin pişman olması ise, kıyamet günü olacaktır. Orada, Cennetlik olanlar bile, niye daha çok ibadet etmedik diye pişman olacaktır. Bir hadis-i şerif meali:
(Kıyamette fasık-salih herkes pişman olur. Fasık, fıskı [günahı] bırakıp doğruluk ve takva üzere bulunmadığına; salih ise, daha çok ibadet etmediğine, pişman olur.) [Feraid-ül fevaid]