Sual: Nisa suresinin “Eğer yasaklanan büyük günahlardan kaçınırsanız, küçük günahlarınızı örter, sizi şerefli bir makama yükseltiriz” mealindeki 31. âyetindeki büyük günahlar nelerdir?
CEVAP
Büyük günahların sayısı çoktur. İnsan, her günahtan korkup sakınsın diye, büyük günahların hepsi isim olarak açıklanmamıştır. Günah Allah’a isyan etmektir. Günahkâr ise, âsi demektir.

Günahların hepsi Allahü teâlânın emrini yapmamak, olduğundan büyüktür. Fakat bazısı bazısına göre küçük görünür. Bir küçük günahı yapmamak bütün cihanın nafile ibadetlerinden daha sevaptır. Çünkü nafile ibadet yapmak farz değil, günahlardan kaçmak ise herkese farzdır. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Küçük görülen günahlardan sakının! Bu şuna benzer: Bir topluluk bir vadide konaklar. Ekmeklerini pişirmek için herbiri çalı çırpı getirir, böylece yeterli odun toplanır. İşte küçük gibi görülen günahlar da, toplanınca sahibini helâke götürür.) [Buhari]

(Herkes, en küçük günahı sebebiyle de cezalandırılırım diye korksun.) [Ebu Nuaym]

(Günahın küçüklüğüne bakmayın, onu büyük bilip yapmayın!) [K. Saadet]

(Büyük günah tevbe edilince küçülüp silinir, küçük günaha devam edilince büyür.) [İ. Asakir]

(İşlenen hata kalbde bir iz bırakır, tevbe ve istiğfar edilince, o leke kaybolur, kalb cilalanır. Hataya devam edilirse, o siyah nokta büyüyerek bütün kalbi kaplar.) [Tirmizi]

(Mümin, günahını dağ gibi görüp, üzerine düşeceğinden korkar. Münafık ise, günahını burnunun üzerine konan ve hemen uçacak sinek gibi görür.) [Buhari]

Mümin, iman nuruyla küçük günahları da büyük görür. Her günah işleyişte kalbi sızlar. Günah, kulun yanında küçük ve kıymetsiz görününce, Allahü teâlâ katında büyük olur. Kul küçük günahı büyük görünce, o günah Allahü teâlânın katında küçülür. Günah küçük olsa da, devam edilince büyük günah olur. Bir taşın üzerine devamlı damlayan su, taş üzerinde iz bırakır, zamanla taşı bile deler. İyiliği, az çok demeden sayarak değil, saçarak yapmalı. Allahü teâlânın rahmeti iyilikler içinde gizlidir. Küçük sanılan bir iyilik yüzünden rahmete kavuşur. Büyük küçük demeden her günahtan da kaçmaya çalışmalı Çünkü Allahü teâlânın gazabı da günahlar içinde gizlidir. Küçük sanılan bir günah yüzünden, Allahü teâlânın gazabına uğrayabilir, helak olabiliriz. Kedisini aç bırakarak ölmesine sebep olan bir kadın, sırf bu yüzden Cehennemlik oldu. Susuzluktan kıvranan bir köpeğe acıyarak kuyudan su çekip ona veren fahişe de hidayete kavuştu. Bir köpeğe yaptığı iyiliğin neticesi bu olursa, bir Müslümana yapılan iyiliğin hesabını düşünmek gerekir.

Günahı küçümsemek veya günahı ile övünmek o günahı büyütür. “Falancanın yaptıklarını yüzüne vurarak rezil ettim” diyerek günahın açıklanması, günahı daha da büyütür. Çünkü o günahın başkaları tarafından yapılmasını teşvik etmiş olur. Halka rehber ve örnek durumunda olanların hareketleri örnek alınır, birçok kimsenin o günahı işlemesine sebebiyet verir. Bir âlim, halka kötü örnek olmuş, sonra tevbe etmişti. Allahü teâlâ, o kavmin Peygamberine şöyle vahyetti:
(Eğer günahlarını gizleseydi affederdim. Fakat birçok insanın sapıtıp, Cehennemlik olmasına sebep oldu.) [Tibyan]

Hadis-i şeriflerde de buyuruluyor ki:
(Her mümin affedilebilir, ancak günahını başkalarına açıklayan hariç.) [Buhari]

(Günahlardan uzak durun. Günah işleyen de, onu örtsün, günahını kimseye söylemesin ve tevbe etsin. Günahını açıklayana dinin hükmünü uygularız.) [Beyheki]


En kıymetli ibadet, en büyük günah
Sual: En kıymetli ibadet ve en büyük günah net olarak hangisidir? Hadis-i şeriflerde çok farklı bildiriliyor. Bir hadiste ana babaya itaat, başka birisinde namaz deniyor. Günahlar için de aynı şekilde farklı hadis-i şerifler var. Yedi büyük günah bildiriliyor. Başka bir hadiste bu yedi günahın dışında olarak zina en büyük günah denirken, başka bir hadiste içki içmek en büyük günah olarak bildiriliyor. Bunların sebebi nedir?
CEVAP
Hangi ibadet, Allahü teâlânın rızasına kavuşturursa, o en büyük ibadet olur. En büyük günah ise, Allahü teâlânın gazabına sebep olan günahtır. Bunu da biz bilemeyiz. Allahü teâlânın gazabı günahlar içinde saklıdır. Onun için her günahtan kaçınmalıdır. Belki bizim büyük sanmadığımız bir günah, Onun gazabına sebep olabilir. Nefsine yenilip günah işleyen de, korku içinde olmalıdır. Bir hadis-i şerif meali de şöyledir:
(Pervasızca günah işleyen mümine Allahü teâlâ gazap eder.) [Ukayli]

Hadis-i şeriflerin farklı olmasının sebebi ise şudur:
Suali soranların hallerine uygun, çeşitli cevaplar verilmiştir. Kimisi için namazdır, kimisi için emri maruftur. Günahlar da öyledir. Bazısı için zina, onun felaketine sebep olur, bazısı için de içki sebep olabilir. Bir de, zamana göre, uygun cevap verilmiştir. Mesela İslamiyet’in ilk zamanları cihad önemli idi. Günümüzde emri marufun, ehli sünnet itikadını yaymanın önemi büyüktür. Demek ki, kişilerin hallerine ve zamana göre büyüklük değişiyor. Zaten emredilen ibadetleri yapmak, yasak edilenlerden kaçınmak her Müslümanın her zaman vazifesidir.


İşleyene göre günah ve sevapta farklılık
Sual: Bir günahı veya bir iyiliği iki ayrı kişi işlese, günah ve sevap yönünden farklı olabilir mi?
CEVAP
Evet olabilir. Mesela bir iyiliği Eshab-ı kiram işlese, onlara dağlar kadar sevap verilir. İhlası çok olana daha çok sevap verilir. İyilik, güzellik her zaman iyidir. Ancak bazı kimselerde olursa daha iyi daha güzel olur. Bir hadis-i şerif meali:
(Güzellik, kiminde daha güzeldir: Adalet güzeldir, idarecide olursa daha güzeldir. Cömertlik güzeldir, zenginde olursa daha güzeldir. Vera âlimde, sabır fakirde, tevbe gençte daha güzeldir. Hayâ güzeldir, kadında olursa daha güzeldir.) [Deylemi]

Kötülük, günah her zaman kötüdür. Ama bazı kimselerde daha kötü olur. Birisi bize kötülük etse üzülürüz, ama kendisine çok iyilik ettiğimiz bir kimse kötülük ederse daha çok üzülürüz. Kâfir, kâfirlik yapsa o kadar anormal görülmez. Ama bir Müslüman, kâfir olsa, daha kötüdür. Onun için mürtedin cezası daha ağır olur.

Zina çok çirkin büyük bir günahtır. Ama zina kendi yakınımızla falan olursa daha çirkin daha büyük olur. Yer de önemlidir. Gizli yerde yapmakla açıktan yapmak daha kötüdür. Bu kötülüğü camide veya Kâbe’de yapmak daha büyük günah olur.

Yalan kötüdür. Ama bunu sıradan bir insanın söylemesi ile yetkili bir devlet adamının millete zarar olacak bir yalanı elbette daha büyük olur. Kibretmek büyük günahtır. Fakat fakirin kibirlenmesi daha çirkindir. Bir hadis-i şerif meali:
(Kıyamet günü şu üç kişiye Allahü teâlâ rahmet nazarı ile bakmaz ve acıklı azaba düçar eder:
1- Zina eden ihtiyar,
2- Yalan söyleyen hükümdar,
3- Kibirlenen fakir.) [Müslim, Tirmizi, Nesai]


En büyük günah
Sual: Şirk hariç, en büyük günah nedir?
CEVAP
Günah, Allahü teâlânın emirlerini yapmamak yani isyan etmek olduğu için, günahların hepsi de büyüktür. Çünkü, Allahü teâlânın gazabı, günahlar içinde gizlidir. Günahların büyüğü, şahıslara, durumlara göre de, değişebilir. Bazı günahlar, bazıları için, bazı durumlarda daha büyük günah olur. Küçük görülen günah, Allah indinde büyük günah olur. İki hadis-i şerif meali:
(Küçük günaha devam etmek, büyük günah olur.) [İ. Asakir]
(Küçük görünen günahlar, toplanınca sahibini helak eder.) [Taberani]

Genel olarak, büyük günahlar şunlardır:

En büyük günah, bid’at itikadında olmaktır. Doğru iman bilgileri öğrenilmezse, yani iman bozuksa, yaptığı ibadetlerin hiç kıymeti olmaz.

En büyük günah kalb kırmaktır.

En büyük günah kibirlenmektir.

En büyük günah, günahı bilmemektir. Ondan daha büyük günah ise, günahı ibadet olarak yapmaktır.

En büyük günah, namazı özürsüz kazaya bırakmaktır. Farzları, vazife bilip, kaza etmeyi, ödemeyi düşünmek şartı ile, tembellikle yapmamak, en büyük günahtır. Vazife bilmemek, önem vermemek ise, küfür olur. Namaz kılmamak, diğer bütün günahlara yol açacağı için, en büyük günah, namaz kılmamak denebilir. Namaz kılan, diğer günahlardan korunur. Çünkü, Kur’an-ı kerimde, namazın, bütün kötülükleri önleyeceği bildiriliyor.

Hadis-i şeriflerde bildirilen büyük günahlardan bazıları şunlardır:
(Katillik, ana babaya zulüm, yalan şâhitlik en büyük günahlardandır.) [Deylemi]

(Yalan yere yemin etmek en büyük günahlardandır.) [Buhari]

(Dünya sevgisi, bütün günahların başıdır.) [Beyheki, İbni Ebid-dünya]

(En büyük günah, zina etmektir.) [İbni Ebid-dünya]

(Livata yapan melundur.) [İ.Ahmed]

(En büyük günah, içki içmektir.) [Taberani]

(En büyük günah, Allah hakkında suizan etmektir.) [Deylemi]

(Haksız yere, bir Müslümanın malını almak, en büyük günahlardandır.) [Taberani]

(Faiz, iffetli kadına iftira, yetim malı yemek, en büyük günahlardandır.) [Taberani]

(En büyük günah, kişinin, geçimi kendisine ait olanları, ihmal etmesidir.) [Müslim]