Sual: Nikah nasıl tazelenir?
CEVAP
Nikah tazelemek demek, yeniden nikah kıymak demektir. Bunu bir hocanın nezaretinde yapmak gerekmez. Yalnız birinin nikahı tazelemesi yetişmez. Erkek ile hanımının, iki şahit yanında nikahı tazelemeleri lazımdır. Kolaylık olmak için, nikahını yenilemeye, hanımından vekalet almalı.

Nikah tazelemek için hanımdan vekalet aldıktan sonra, iki erkek şahit yanında, (Öteden beri, nikahlım olan hanımımı, onun tarafından vekaleten ve tarafımdan asaleten kendime nikah ettim) denirse nikah tazelenmiş olur. Eğer önceki nikah sahih değil ise bu nikah sahih olur. Erkek hanımından vekalet almadan kendi kendine şahitler huzurunda nikah tazeleyemez.

Kadının nikah tazelemek için eşine (Nikahımızı kıymak üzere seni vekil ettim) demesi yetişir. Vekillikten azletmedikçe ömür boyu bu vekalet geçerlidir. Vekalet verirken şahit gerekmez.

Hanımdan vekalet alarak, tecdid-i iman ve tecdid-i nikah duası fasık da olsa iki Müslüman şahit yanında okunursa, o iki kişi de, bu duanın nikah tazelemek duası olduğunu bilirlerse, nikah yine tazelenmiş olur. İki erkek veya bir erkek ile iki kadın şahit olmadan sadece bu duayı okumakla nikah tazelenmez.

Şahitlerin Müslüman olmaları ve nikahı tazelenecek kadını tanımaları şarttır. Tanımak, kimin kızı ve hangi kızı olduğunu bilmek demektir. Veya filan kadın bu adamın hanımıdır diye bilmek demektir. Şahsını, şeklini bilmek değildir. Dede, baba, kardeş, amca, dayı, yeğen, anne, hala, teyze de şahit olabilir.

Camide imam efendi, tecdid-i iman ve nikah duasını cemaat ile birlikte okursa, cemaat birbirlerine şahit olmuş, nikahları da tazelenmiş olur.

İman ve nikah tazelemek
Sual: Dinimizde iman ve nikah tazelemek diye bir şey var mı? İman ve nikah, ya vardır veya yoktur. Varsa, tazelenmesine ne gerek var? Başka bir husus da, bir kelime ile, Müslüman hemen kâfir mi olur?
CEVAP
Bir kâfir, bir kelime-i tevhîd söylemekle mümin olduğu gibi, bir mümin de, bir söz söylemekle kâfir olur. Bu, Müslüman olmanın ve Müslümanlıktan çıkmanın ana kaidesidir. Müslüman olmak için, yalnız Kelime-i şehâdet söylemek kâfi değildir. Küfre sebep olan o şeyden de tevbe etmek gerekir. Yani İslâmiyet’ten hangi kapıdan çıkmış ise, o kapıdan girmesi lâzımdır. İnsan, küfre düşerek mürted olunca, nikâhı fesholup gider ki, bu talâk [boşamak] demek değildir. Bunun için, üçten fazla imanı ve nikâhı tazelemek, hüllesiz caiz olur. (Birgivî şerhi)

Küfre düşmek de, küfürden kurtulmak da çok kolaydır. Küfrün sebebi bilinmese de, her gün bir kere, (Ya Rabbi, bilerek veya bilmeyerek küfre sebep olan bir söz söyledim veya bir iş yaptım ise, pişman oldum. Beni affet) diyerek tevbe eden, Cehenneme gitmekten kurtulur. Küfre düşücü söz söyleyenin imanı gidince, nikâhı da gider. İman gidince, tecdid-i iman, nikah gidince de, tecdid-i nikâh gerekir. Küfre sebep olan sözü, hata ederek, yanılarak veya tevilli olarak söyleyenin, imanı ve nikâhı bozulmaz. Yalnız tevbe ve istigfar etmesi, imanını tazelemesi ihtiyatlı olur. Nikahını tazelemek gerekmez. (Berika, Hadika, Mecmâul-enhür)

Bir kimse, küfre düşürücü söz söylemese de, (La ilahe illallah diyerek imanınızı yenileyin) hadis-i şerifine uyarak, imanını tazelemesi iyi olur. İman gidince, nikâh da gideceği için, küfür söz söylendiği bilinmese de, nikâhı da tazelemek iyi olur.

Nikah tazelemek demek, yeniden nikah kıymak demektir. Bunu bir hocanın nezaretinde yapmak gerekmez. Yalnız birinin nikahı tazelemesi yetişmez. Karı kocanın, iki şahit yanında nikahı tazelemeleri gerekir. Erkek, karısından vekalet almalıdır. Kadının vekalet için kocasına, (Nikahımızı tazelemek üzere seni vekil ettim) demesi yetişir. Erkek, iki erkek şahit yanında, (Öteden beri, nikahlım olan hanımımı, onun tarafından vekaleten ve tarafımdan asaleten kendime nikah ettim) derse nikah tazelenmiş olur. Yahut bazı camilerde, imam efendiler cemaate, (Allahümme innî ürîdü en üceddidel imane vennikâhe tecdîden bi-kavli lâ ilâhe illallah Muhammedün resûlullah) okutarak, tevbe ve tecdîd-i iman ve nikâh yaptırıyorlar. Hanımından vekalet alan erkekler, birbirlerine şahit oldukları için, nikahları tazelenmiş olur. (İbni Abidin, S.Ebediyye)

Demek ki, dinimizde iman ve nikah tazelemek vardır. Nikah tazelemenin, talak [boşama] hükümleriyle alakası yoktur. Talakta üç hak olduğu halde, yukarıda izah edilen sebeplerle nikah tazelemede sayı sınırı yoktur, defalarca yapılabilir.