Diş hakkında her şey

Çocuğunuzun dişleri çıkmaya başladığında bunun ne kadar süreceği ya da hoş bir tecrübe olup olmayacağını zaman gösterir. Bir çocuk için çok acı verici olurken bir diğeri için çok sakin bir tecrübe olabilir. Bazen haftalar boyunca bir kabartı ve yumru görünür haldedir, bazen de dişler ortaya çıkana kadar bir belirti yoktur. Ortalama olarak ilk diş yedinci ay ortalarında belirir. Ancak bazen üçüncü ayda erkenden ortaya çıkarken, bazen de onikinci aya kadar sarkabilir.

Dişlerin çıkışı genelde kalıtsal eğilime uyar, yani sizin ya da eşinizin dişleri erkenden çıkmışsa, bebeğinizin de öyle olması muhtemeldir. Bununla birlikte diş çıkarma belirtileri dişlerin kendisinden üç ay önce ortaya çıkabilir. Bu semptomlar çocuktan çocuğa değişir. Genelde diş çıkaran bebeklerin şu tecrübeleri yaşayacakları kabul edilmektedir.Salya akması: Birçok bebek salya akıtır. Diş çıkarma bunu daha da çok artırmaktadır.


Çene ya da yüzde kızarıklık
Bol salya akıtan bir bebekte, çene ya da ağız çevresinde sürekli salya temasının yaptığı tahrişe bağlı olarak kuru deride kızarıklık ya da çatlakların ortaya çıkması şaşırtıcı değildir. Bunu önlemek için, gün boyunca salyayı nazikçe silin ve yatak çarşafının üzerine bir havlu koyup bebeğin çenesinin ıslanan çarşaf ile sürekli temasını önleyin.


Hafif öksürük
Aşırı salya bebeğin zaman zaman tıkanmasına ve öksürmesine sebep olabilir. Bebeğiniz soğuk algınlığı, nezle ya da alerji belirtileri göstermiyorsa bunda endişelenecek bir şey yoktur. (18 Nisan 2004)


Isırma
Bu durumda bir ısırık düşmanlık belirtisi değildir. Diş çıkaran bir bebek eline geçen her şeyi (kendi eli, annesinin memesi, yabancı birinin parmağı) ağzına sokarak dişlerini rahatlatmaya çalışır.Ağrı: Çıkmakta olan bir dişin baskısı altındaki dişetinde, koruyucu olarak kızarıklık ve ödem gelişir. Bu durum bazı bebeklerde dayanılmaz ağrılara yol açabilir. İlk diş ve azı dişleri daha çok sıkıntı yapabilirler.


Huzursuzluk
Kızarıklık ve şişlik arttıkça ve keskin diş yüzeye yaklaştıkça bebeğin dişetindeki ağrı sürekli bir hal alabilir. Bazı bebekler diğerlerinden daha huzursuz olabilirler.

Beslenmeyi reddetme
Diş çıkarmakta olan bir bebek beslenmeyi reddedebilir. Ağzına bir şeyler sokarak kendini rahatlatmaya çalıştığı halde ağzına memenizi ya da biberonu aldığında emerken sıkıntısı artabileceği için emmeyi bırakabilir. Katı yiyeceklere başlamış olan bir bebek bir süreliğine bu yiyeceklere olan ilgisini yitirebilir. Ancak bu sizi endişelendirmemelidir, çünkü bebeğiniz bir süre sıvı gıdalardan da gerekli besinleri alabilir ve bir zaman sonra iştahı tekrar yerine gelecektir.


İshal
Bunun diş çıkarma ile ilgisi sorduğunuz kişiye göre değişir. Bazı anneler her diş çıkardığında bebeklerinin ishal olduğunu söylerler. Bazı doktorlar büyük ihtimalle artmış tükürük salgısı ile bağırsak hareketlerinde artış arasında bir bağlantı olduğunu düşünürler. Ama bu konuda kesin bir delil yoktur. Diş çıkardığı dönemde bebeğinizin dışkısının sulu olabileceğini bilin, ama iki dışkılamadan daha uzun süren ishali de mutlaka doktorunuza bildirin. (25 Nisan 2004)


Ateş
Ateşte tıpkı ishal gibi doktorların diş çıkarma ile bağlantı olduğu konusunda tereddütle yaklaştıkları bir konudur. Dişetlerinde kızarıklık ve şişlik sebebi ile 38 C’nin altındaki bir ateş diş çıkarmaya eşlik edebilir. Yine de bebeğinizin ateşi varsa diğer zamanlarda ne yapıyorsanız öyle davranın ve üç günde azalmazsa doktorunuza başvurun.


Uykusuzluk
Bebekler yalnız gündüz saatlerinde diş çıkarmazlar. Gündüz bütün gün huzursuzlanmasına yol açan sıkıntısı gece de devam edebilir. Gece boyunca deliksiz uyuyan bebekler bile gece uyanmaya başlayabilir. Bu durumlarda bebeğinizin kendi kendine tekrar uyumasını sağlayın. Gece uyanma problemi de diğer problemlerde olduğu gibi ilk ve azı dişlerinde daha sık görülür.


Dişeti hematomu
Zaman zaman diş çıkarken dişetinde kanamaya neden olabilir bu da mavimtrak bir leke olarak görülür. Bunun için endişelenmeye gerek yoktur. Genelde kendiliğinden düzelirler. Soğuk kompres acıyı azaltıp, iyileşmeyi hızlandırabilir.


Kulak çekiştirme, yanak kaşıma
Dişetlerindeki ağrı sinir yolları boyunca kulak ve yanağa yansıyabilir özellikle de azı dişleri çıkarken. Bu sebeple bazı bebekler diş çıkarırken kulaklarını çekiştirip, çenelerini ya da yanaklarını ovuştururlar. Ancak bebeklerin kulak enfeksiyonu olduklarında da kulaklarını çekiştirdiklerini unutmamak gerekir. Bebeğiniz diş çıkarsa bile kulak enfeksiyonundan şüpheleniyorsanız doktorunuza danışın. (02 Mayıs 2004)


Pratik yardımlar
Çiğneyecek bir şeyler vermek: Burada besin değerinden çok dişetlerindeki basıncı rahatlatmak amaçlanmaktadır, bu sebeple de çiğneyecek şey soğuk olursa yararı da artar. Soğuk bir muz ya da havuç, lastik bir diş halkası verebilirsiniz. Bebeğinize ne verirseniz verin mutlaka oturur durumda ve başında bir büyük varken verin.


Dişlerini kaşıyabileceği şeyler
Bir çok bebek büyüklerin parmağı ile dişetlerinin kaşınmasından hoşlanır. Ellerinizi iyice yıkadıktan sonra dişetlerine masaj yaparak kaşıyabilir ve onu rahatlatabilirsiniz.


Soğuk içecekler
Bebeğinize bir biberon soğuk su verin. Bebeğiniz biberonu reddederse bir bardakla vermeye çalışın. Bu sayede hem bebeğinizin su ihtiyacını karşılamış hem de soğuk suyun etkisi ile acısını azaltmış olursunuz (tabii ki verdiğiniz su onu hasta edecek kadar soğuk olmamalı).


Ağrıyı azaltacak ilaçlar
Başka hiç bir şey işe yaramazsa asetaminofen (paracetamol) içeren fitil ve şuruplar, ayrıca diş damak jelleri işinizi kolaylaştıracaktır. Bunları doktorunuza danışıp uygun dozda vermelisiniz.


Dişlerin çıkış sırası
Bebeğiniz ilk dişini ilk yılın ikinci yarısı herhangi bir zamanda çıkarabilir. Diş çıkarma üçüncü yaşa kadar sürer. Bebeklerin dişleri genelde aynı sıra ile çıkar. Bir yaşında bebeğinizin toplam 8 dişi, iki yaşında toplam 16-18 dişi bulunur. Diş çıkarma zamanları büyük bireysel farklılıklar gösterir. Diş çıkarmanın gecikmesi kalıtımsal, tiroid hormon bozukluğu ve raşitizm (D vitamin eksikliğine bağlı kemik hastalığı) ile ilgili olabilir.


Diş bakımı
Çocuğunuzun diş bakımına başlamak için geç kalmamalısınız. Bir iki dişi çıktığında ıslak bir mendille dişlerini ve dişetlerini her gece silmelisiniz. Bebekler için hazırlanan diş fırçalarını 12. ayda kullanmaya başlayabilirsiniz. Kahvaltıdan sonra veya yatmadan önce dişlerini fırçalayın. Bu süt dişlerinden sonra çıkacak kalıcı dişlerin sağlıklı yerleşmesini ve çocuğunuzda hayat boyu sürecek diş fırçalama alışkanlığının oluşmasını sağlayacaktır. (09 Mayıs 2004)

www.ailevekedin.com