Aşılarla ilgili yanlış anlaşılmalar

Son günlerde basında aşılarla ilgili öyle yazılar, haberler yayınlandı ki hekim olmasam çocuğuma aşı yaptırmakta güçlük çekerdim diye düşündüm. Esasında olaya çok yüzeysel bakıldığından yanlış anlaşılmalar olduğunu fark ettim. O nedenle bu konuda kafalardaki soru işaretlerini ve yanlış anlaşılmaları düzeltebilmek için bu konuda birkaç şey yazmaya karar verdim. Öncelikle Kızamık aşısıyla başlayalım...

Kızamık geçiren çocukların çok küçük bir kısmında (1/100.000) SSPE denilen ilerleyici beyin hastalığı gelişebilmektedir. Oysa kızamığın zatürreye neden olarak ölümlere yol açması çok daha önemlidir ve sık rastlanabilmektedir. Ülkemizde kitlesel olarak kızamığa bağlı zatürreden ölenlerin olduğu dönemler unutulmamalıdır. Hal böyleyken, çok nadir görülen, ama gerçekten de çok üzücü bir sonuç olan SSPE gibi bir kızamık komplikasyonunu gündeme getirmek, gereksiz yere insanların aklını karıştırmak olmaz mı?.. Çeşitli kitle iletişim araçlarında verilen bilgiler sanki 1 doz kızamık aşısı olan çocuklarda SSPE hastalığı görülmekteymiş izlenimi doğurmaktadır. Tek doz aşı hastalığı tam olarak önleyemediğinden aşılı oldukları halde kızamığa yakalananlarda gerek zatürre gerekse SSPE görülebilmektedir.

Burada sorun şudur:

Eğer çocuklar 9 aylıkken 1 doz aşılanmışlarsa 15 aylıkken 1 doz daha ve tercihen de Kızamık-Kızamıkçık-Kabakulak aşısı olmalıdırlar. Eğer 12 aylıktan sonra tek doz bile aşı olmuşlarsa, bu durumda büyük ihtimalle kızamığa ve dolayısıyla da kızamığın bir komplikasyonu olan zatürreye ve çok ender komplikasyonu olan SSPE’ye yakalanmayacaklardır. Yani burada aşının sayısından çok zamanı önemlidir. Tek doz aşı olmaktan daha kötüsü, hiç kızamık aşısı olmamaktır, o zaman istenmeyen sonuçlar çok daha fazla görülebilecektir.

Kızamık Kızamıkçık

Kabakulak aşısının okula başlama yaşlarında 1 doz daha yapılmasının da çok faydalı ve yararlı olacağını hatırlatıyorum. Bu aşı genellikle ihmal edilmekle birlikte yapılmasında çok büyük yararlar olacağı kanaatindeyim. Önceden yapılan kızamık aşıları ile ilgili muhtemel eksiklikleri gidermede çok faydalı olacaktır. Genel olarak tüm gelişmiş ülkelerde kızamık aşıları üçü bir arada olarak yani kızamık-kızamıkçık-kabakulak olarak 1 yaşında ve ilkokul öncesinde (4-6 yaş arasında) yapılmaktadır. Bizde ise son iki yıla kadar sadece 9 aylıkken tekli kızamık olarak yapılmaktaydı, son dönemde ilkokul döneminde ilave 2. doz aşı yapılmaya başlandı.

Bizce işin ideali 9 aylıkken kızamık, 15 aylıkken kızamık kızamıkçık kabakulak ve okul öncesi yine üçlü olarak tekrar etmektir. Yani toplam üç doz kızamık aşısı yapmaktır. (08 Eylül 2005)


Thimerosal aşıların bazılarının içerisinde bulunan koruyucu bir maddedir. Bu aşıların içerdiği civa miktarları Dünya Sağlık Örgütü’nün izin verdiği limitlerin çok altındadır. Bununla birlikte, thimerosal otizmin de içinde bulunduğu bazı nöropsikiyatrik bozukluklara yol açabileceği kaygısıyla aşıların bir bölümünden önlem olarak çıkarılmıştır. Ancak yapılan bilimsel çalışmalar, nedeni tam olarak bilinmeyen ve genetik yatkınlıklarla da ilişkili olabilen otizm ile bu madde arasında bir ilişki olduğunu göstermemiştir.

Ülkemizde çocuklarımızın aşılama durumu istenen ölçülerde değilken, halkı paniğe uğratacak ve ailelerin çocuklarını aşılatmadan kaçınmalarına yol açacak haberlerin yayınlanmasını doğru bulmuyoruz. Dünyanın çeşitli ülkelerinde nedeni tam olarak bilinmeyen bazı hastalıkları aşılarla ya da başka nedenlerle ilişkilendirmeye çalışan gruplar vardır. Bilimsel verilerle doğrulanmadıkça günümüzde yapılan aşılardan vazgeçilmesine yol açacak her türlü habere ve söylentiye kulak asılmamasını öneririz.

Ülkemizde aşılama politikalarını ülke gerçeklerini dikkate alarak Sağlık Bakanlığı belirlemektedir. Bununla birlikte Türkiye’de sağlığa ayrılan kaynakların yetersizliği nedeniyle Sağlık Bakanlığı tarafından Kızamıkçık, Kabakulak, HIB ( menenjit aşısı), Hepatit A (Bulaşıcı sarılık) ve Su çiçeği aşıları yapılamamaktadır.

Aşısı ile korunulabilen her hastalığa karşı aşı olabilmek tüm çocukların hakkı olmalıdır. Yakın gelecekte koruyucu tıp hizmetlerine ve aşılama için daha fazla kaynağın ayrılacağını ümit ediyoruz. (15 Eylül 2005)

www.ailevekedin.com