Bebeklerin ve çocukların özelliklerinden biri de reddetmek, itiraz etmektir. Bir gün önce çok güzel yediği bir besini ertesi gün yemeyi şiddetle reddedebilir. Hatta hiçbir yemeği yemeyi de istemeyebilir. Yeni tatlara karşı isteksiz davranabilir. Her gün aynı şeyleri yemek onlara daha güven verebilir. Bu bir çeşit kendini koruma mekanizmasıdır. Bildiği besinler ona daha güvenli geldiği için, yeni besinlere kolaylıkla itiraz edebilir. Az az alıştırmalar sonucunda güven ve tat tanışıklığı geliştikten sonra yeni besini alabilir.

Yeme konusundaki itirazlar çocuğun kendi kişiliğini ortaya koyma, kendini kanıtlama mücadelesi, göstergesi olarak kabul edilebilir. “Bana bunu yediremezsin” demek istercesine sizin otoritenize karşı gelmek istemektedir. Israrınız bu nedenle sıklıkla geri teper. Küçük çocuklar uzun süre konsantre olamazlar ve yemek süresi onlara uzun gelebilir. Başta güzel yiyen çocuk biraz sonra sıkılarak yemek istemeyebilir. Sanılanın aksine, mama sandalyesinde veya masada çocuğunuzun dikkatini çekecek başka şeyler (oyuncak, TV gibi) olmadan, sakin bir tavırla yedirmeye çalışmanız daha başarılı olur.

Çocuğunuzun çok çeşitli besinleri yemesini beklemeniz genellikle gerekli ama gerçekçi olmayan bir düşüncedir. Kendi kararını vermesi, tercih şansı olması, kendini daha rahat hissetmesini sağlar. Onu yemek istemediği bir besini ve istemediği bir miktarda yemeye zorlamanız, o anda olmasa da daha sonrasında mutlaka bazı problemlere yol açabileceğini bilmelisiniz. Yeni besinleri yemesi konusunda ısrarınız ve onun itirazı, ilerideki dönemlerde yeni bir şeyleri denemekten korkan, açık görüş konusunda problemler yaşayan bir kişi olmasına sebep olabilir.

Çocuğunuzu yeme konusunda kendi kararlarını vermeye bıraktığınızda bir gün sadece makarna, kraker veya sizin için bir işe yaramayan besinler yiyebilir. Fakat sizler kararlı bir şekilde onu izlediğinizde sonuçta yemesi yararlı olan besinleri de yiyecektir. Yeter ki siz ona yemesi uygun ve gerekli olan besin seçeneklerini sunun. Kendi haline bırakıldığında, ısrar olmadığında sizin için uygun olmayan besinleri öncesinde istese de kısa bir süre sonra onları da istemeyecektir.

Bu arada sizin hiçbir zaman aklınızdan çıkarmamanız gereken konu, çocuğunuzun mide kapasitesi ve ihtiyaçlarıdır. Ayına, yaşına uygun dozları doğru şekilde ayarlamalısınız. Onun mide kapasitesi sonuçta yumruğunun iki katı kadardır.

Bu konuda, yardımcı olabileceğine inandığım pratik bilgiler vermeye devam edeceğim.
(17 Şubat 2008)


Yemek savaşlarına devam
Çocuğunuza öğünlerde çeşitli alternatifler sunun. İstenmeyen, tercih edilmeyen besinleri daha sonraki öğünlerde yine sunmaya devam edin. Üç defa, beş defa tercih edilmeyen besine zaman içerisinde göz aşinalığı gelişecek ve zamanla merak, deneme isteği oluşacaktır. Sabırlı olmasınız. Özellikle yeni besini sadece alternatif olarak sunun ve üzerine gitmeyin. Merakın ve deneme isteğinin kendisinden gelmesini bekleyin. Yemesini istediklerinizi hemen tabağına koymayın, sadece ona sunun, önüne koyun. Siz de onunla birlikte sofraya oturun ve sizin o besinleri yediğinizi görsün. Erişkinleri taklit etme eğiliminde olan çocuklar sizlerin yediklerinizi yemeye daha istekli olacaklardır.

Çeşitli alternatiflerin olması demek abartılmamalıdır. Sunduğunuz alternatiflerin içerisinde en az bir tane tanıdığı, bildiği, sevdiği bir şey olmalıdır. Yeni sunulan besin bir kerede bir çeşit olmalı ve miktarı da az olmalıdır. Denemelik olduğu izlenimi vermeli, gözü korkmamalıdır. Denemek istediğinde de tabağına az koymalısınız. Severse biraz daha verebilirsiniz. Bazı çocuklar yiyeceklerin görüntüsüne, rengine, yapısına, tabaklarının görünümüne diğer çocuklardan daha hassas olabilirler. Sadece bu sebeple yeni bir besini hiç denemek istemeyebilirler.

Alışverişe gittiğinizde yemek hazırlarken çocuğunuza bazı tercihler yapmasına fırsat tanıyın. Kendilerinin seçerek aldıkları bir besini, sırf kendileri aldıkları için yemeye daha istekli olacaklardır.

Yapımına, hazırlanmasına katıldıkları bir yemeği yemek onlar için daha zevkli olabilir. Öncesinden yapılmış bir tercih ve yapımını izlemek onlara daha sonra bu yemeği yeme konusunda ilgi uyandıracaktır. Anaokuluna, yuvaya, arkadaşlarının evine gitmeye başlayan çocuğunuzun yemek zevki ve tercihleri değişecektir. Bunda öğretmenlerinin, arkadaşlarının rolü olacaktır. Bu gelişmeleri ve değişimleri yakından izlediğinizde size evde de yemek konusunda ipuçları verebilir.

Her gün gördüğünüz çocuğunuz size büyümüyor, kilo almıyor gibi gelebilir. Büyüme her zaman vardır. Fakat bunun hızı ve temposu değişkenlik gösterir. Bazı mevsimlerde veya bazı dönemlerde büyüme yavaşlayabilir, bazen de tempo artabilir. Endişelerinizi çocuğunuzun doktoruyla paylaşın. O yapacağı ölçme ve değerlendirmeler ile sizi rahatlatacaktır. Eğer bir problem olduğuna doktorunuz da inanırsa bazı önerilerde bulunacaktır. Fakat bu konudaki kaygılarınızı hiçbir zaman çocuğunuza yansıtmayınız, hissettirmeyiniz.

Sizler sadece çocuğunuza yemesi yararlı olan, sağlıklı besinleri sunun. Onun yaptığı tercihleri eleştirmeyin, yargılamayın. Sonuçta o tercihleri evde sizin ona sunduklarınız arasından yapacaktır. Bildiği ve yaptığı tercihlerin, bir şekilde sizin ona tanıştırdığınız besinler olduğunu unutmayın.

Çocuklarının iştahsız olduğunu söyleyen, yeme problemleri yaşadıklarını anlatan annelerin çocukları incelendiğinde, beslenme veya büyüme problemleri olmadığı ve yaşanan sıkıntıların annelerin yaklaşım hatalarından dolayı olduğu sıklıkla görülmektedir.

Çocuğunuzun neleri yemesinin onun için yararlı ve sağlıklı olduğuna sizler duygularınızla, bilgi ve deneyimlerinizle karar vereceksiniz. Bu konuda çocuk doktorunuz size yol gösterici olabilir. Fakat her şeyin çok bilimsel olması gerekli değildir. Değişik besin gruplarından yiyeceklerin tüketilmesi genel anlamda dengeli beslenme yolunda bir anahtardır. (24 Şubat 2008)