Deprem, sel gibi afetlerden sonra gerekli tedbirlerin alınmaması halinde ishal ve benzeri salgınlar çıkabilir. Bu konuda çok dikkatli olmak gerekir. Havaların sıcak olması riski daha da arttırır. İshale; halk arasında “amel” veya “sürgün” tıp dilinde ise, “diare” denir.

İshalin sebepleri arasında; yiyeceklerin bozuk, mikroplu olması, üşütme, isteri, bağırsak hastalıkları, kolera, dizanteri, tifo, nefrit, kalp, karaciğer veya akciğer hastalıkları sayılabilir. Bu nedenle, kısa sürede geçmeyen ishallerde, mutlaka doktora başvurmak gerekir.

Sebep ne olursa olsun; tedavinin ilk şartı, sıkı bir perhizdir. Hastaya; açık çay, maden suyu içirilir, yoğurt yedirilir. Sütlü ve yağlı yiyecekler verilmez, peynir yedirilmez. Bol limonlu pirinç çorbası ve patates püresi yedirilir. Her saat başı; 1 elmayı, çekirdeklerini çıkararak, yemesi tavsiye edilir.

Ayrıca aşağıdaki reçeteler de uygulanır:

- Büyük bir ayva; soğuk su ile iyice yıkandıktan sonra, soyulmadan rendelenir. Üzerine, birbuçuk su bardağı su konup, kaynatılır. Süzüldükten sonra, 1 çay bardağı toz şeker ilave edilir. Hafif ateşte, koyulaşıncaya kadar karıştırılarak kaynatılır. Soğuduktan sonra, 3 saat arayla 1 tatlı kaşığı yenir.

- 1 adet kara turp, kabukları soyulduktan sonra rendelenir. Üzerine, 250 gram taze yoğurt konup, karıştırılır. Bir kerede yenir. Susadıkça da, şekersiz erik hoşafı içilir.

- 4 bardak suya; küçük bir parça (40 gram) meşe ağacı kabuğu konur. Kaynatıldıktan sonra süzülür. Günde 3 kere, birer kahve fincanı içilir.

- 4 bardak suya; 1 avuç ayva yaprağı konur. 15 dakika kaynatıldıktan sonra süzülür. Günde 3 kere, birer çay bardağı içilir.

- Bir bardak kaynak suya bir tatlı kaşığı nişasta konur. Karıştırılıp bir kerede içilir.

- Küçük bir kaba; küçük 1 tane hindistan cevizi rendelenir. Üzerine 1 çorba kaşığı dövülmüş zencefil, 2 leblebi tanesi kadar şap ve 2 kahve kaşığı kahve konur. Sonra 1 adet çiğ yumurtanın akı dökülür. Macun hâline gelinceye kadar karıştırılır. 2 parçaya bölünür; bir parçası, sabah, diğeri de akşam yutulur.

- Bir avuç üzüm koruğu sıkılıp suyu içilir.

- 1 tane arpa ekmeği dilimlenip, kızartılır. Sonra, 4 bardak suyun içine konur. 10 dakika bekletildikten sonra suyun hepsi içilir. Üzerine de leblebi yenir.

- 1 kilogram muşmulanın çekirdekleri çıkarılıp, tencereye doldurulur. Üzerine, 2 su bardağı su ve 1 çay bardağı dolusu toz şeker ilâve edilip, yarım saat kaynatılır. Soğuduktan sonra, üçer saat arayla, ikişer çorba kaşığı içilir.

- İshal kesilinceye kadar; bol su veya ayva kompostosu içilir. Gün boyunca da çekirdekleri çıkarılmış elma, az pişmiş yumurta, bayat ekmek ve patates püresi yenir.

- 4 bardak suya; 1 tutam mersin yaprağı, 2 çorba kaşığı adaçayı ve 1 tatlı kaşığı kimyon konup, kaynatılır. Yarım saat bekletildikten sonra süzülür. Günde, 3 çay bardağı şekersiz içilir.


Ot deyip geçme

Hindiba

Sarı çiçekli, az ve küçük yapraklı bir bitki olan hindiba, yaprakları haşlanıp salata gibi yenir. Kökleri ise uzundur. Dışı beyaz, içi esmer renklidir. Sütlü, acı bir sıvı salgılar. Kurutulan kökler, dövülerek kahve yapılır veya kahveye karıştırılır. Ak hindiba ve kara hindiba diye 2 çeşidi bulunan bu bitkinin yaprakları ve kökü hekimlikte kullanılır. Faydalarına gelince: Solunum yollarındaki balgamı söktürür. İdrarı artırarak böbreklerdeki kumun dökülmesine yardımcı olur. Egzama, güneş yanıkları, akrep ve arı sokmasında faydalıdır. Vücuda kuvvet ve direnç verir.

Akhuş ağacı

Yaprakları ilkbahar aylarında toplanıp kurutulan küçük meyveli bir ağaçtır. Kayın ağacı olarak da bilinir. Çay gibi kaynatılıp içildiğinde idrar söktürerek vücutta biriken suyun boşaltılmasını sağlayan akkuş ağacının diğer faydalarını da şöyle sıralayabiliriz: Böbreklerin düzenli çalışmasını sağlar. Şişmanlamayı önler. Romatizma ağrılarını da dindirir. Kalp yetersizliğinin sebep olduğu idrar tutukluğunu giderir. Vücutta biriken tuzu atar. Yaprakların haşlanması ile elde edilen ile yıkandığında saçları gürleştirir, kepekleri yok eder. Cilt hastalıklarını tedavi eder. Ayak kokularını giderir.

Kuzukulağı

Genellikle nemli kırlarda yetişen kuzukulağının, yurdumuzda; labada, büyük kuzukulağı ve küçük kuzukulağı gibi çeşitleri bulunur. Yaprakları ile salata ve yemek yapılıp yenebilir. Ev ilaçlarında genellikle büyük ve küçük kuzukulağının yaprakları kullanılır. Faydaları: Mide şişkinliğini giderir, idrar söktürür. Egzamalar üzerine kompres yapılır.


Yağlı saçlara kekikle çözüm

Saç bakımı ve temizliği; saçın yağlı ve kuru oluşuna, kalınlığına hatta rengine göre değişir. ayrıca saçın özelliklerine göre sabun veya şampuan kullanmak gerekir. Bugün size saçları yağlı olanların kolayca hazırlayıp kullanacakları 2 formül vermek istiyoruz.

- 1 litre suya 1 tutam kekik ve 1 tutam sedir konur. 10 dakika kaynatıldıktan sonra temiz ve ince bir tülbentten süzülür. Suyuna, 1 su bardağı limonsuyu ilâve edilip, saç dipleri ovularak yıkanır. Haftada 2 kere tekrarlanır.

- 1 litre suya; 1 avuç kekik konur. 5 dakika kaynatıldıktan sonra temiz ve ince bir tülbentten süzülür. Saçlar ve dipleri bu suyla iyice ovulduktan sonra 1 saat bekletilir. Sonra, ılık su ve kükürtlü sabunla yıkanır. (29 Ağustos 1999)