Üniversite sınavı için geri sayım başladı. 1.5 milyondan fazla öğrenci, büyük bir heyecan içinde. Bir yandan gelecekleri için son derece önemli olduğuna inandıkları “büyük sınav”la ilgili son hazırlıklarını tamamlamaya çalışıyorlar, diğer yandan da giderek yoğunlaşan sınav heyecanı ve sınav stresiyle boğuşuyorlar.

Geçen hafta, adayların sınav stresi ile başa çıkabilmek için bol bol yeşil erik yemesini tavsiye etmiştik. Çünkü “Folik asit” adı verilen ve “sinir sistemi ile beynin gıdası” olarak kabul edilen B grubu vitaminler, beynimizi strese karşı korumaktadır. B1, B2, B3, ve B6 vitaminleri yönünden son derece zengin bir meyve olan erik de, bu özelliği ile sinir sistemini güçlendirerek stresle başa çıkmada yardımcı olmaktadır.


Ağır gıdalara son
Bu hafta da ÖSS adaylarına; konsantrasyonlarını, algılama ve öğrenme yeteneklerini, hafıza kapasitelerini artıracak ipuçları vermek istiyoruz. Zihinsel başarıda bilinçli ve düzenli beslenmenin ne kadar önemli olduğu herkes tarafından kabul ediliyor. Bu açıdan sınavın yaklaştığı bugünlerde öğrencilerin beslenmelerine dikkat etmeleri gerekiyor.

Bugünden başlayarak ağır, hazmı zor, vücudu ve beyni yoran yiyecekler yerine, özellikle antioksidan yönünden zengin sebze ve meyveleri bol bol tüketmelerini tavsiye ediyoruz. Çünkü bu tür sebze ve meyveler hafızayı güçlendiriyor, konsantrasyonu artırıyor.


Beynin enerji ihtiyacı
Erciyes Üniversitesi Atatürk Sağlık Yüksekokulu Beslenme ve Diyetetik Bölümü Başkanı Doç. Dr. Neriman İnanç da beslenme ile zihinsel başarı arasında doğrudan ilişki bulunduğunu, iki kavramın birbirini tamamlayan unsurlar olduğunu belirtiyor.

Zihinsel aktivitenin yoğun olduğu dönemlerde dengeli beslenmenin önem kazandığına dikkat çeken Doç. Dr. İnanç, bu konuda şunları söylüyor: “Canlılığımızın devamı; karbonhidrat, protein, yağ, vitamin, mineral, posa ve sudan oluşan besin öğeleri ile sürdürülür. İlk kalp atışından son nefese kadar vücutlarımız sürekli olarak besinleri enerjiden ısıya, harekete, düşünceye, duygulara ve aktiviteye dönüştürür.

Vücut ağırlığımızın sadece yüzde 2-3’ü oranında ağırlığı olan beyin, günlük aldığımız enerjinin yüzde 30’unu harcar. O halde bu hassas günlerde beynin ihtiyacını karşılayacak bir beslenme biçimi uygulamamız gerekir. Tükettiğimiz besinler hafıza, zeka ve konsantrasyon gücümüze katkı sağlamalıdır.”


Kan şekerine dikkat
Folik asit adı verilen vitaminin beynin gıdası olarak adlandırıldığını söyleyen Doç. Dr. Neriman İnanç “Yeşil yapraklı sebze ve meyve tüketerek folik asit ihtiyacını karşılayabiliriz. Beyin için enerji üretimine katkıda bulunan vitaminleri yeterli miktarda alırsak konsantrasyon, öğrenme, hafıza gücü ve bilinçsel performansımızda artış olur.

Yeşil yapraklı sebzeler ve meyvelerin yanı sıra yeteri kadar et, süt ve yumurta gibi hayvansal protein içeren gıdalar ile tahılları tüketerek beynimize destek sağlayabiliriz. En iyi kaynağı kırmızı et olan demir yetersizliğinde, zihinsel işlevlerde zayıflama olur. İyotlu tuz tüketerek aldığımız iyot ise insan zekasının ve beyinsel fonksiyonların ‘olmazsa olmazları’ arasındadır” diyor.

Beynin sağlıklı bir şekilde çalışabilmesi için kan şekerinin daima belirli bir düzeyde kalması gerektiğini kaydeden Doç. Dr. İnanç, kahvaltının ihmal edilmemesi gerektiğini söylüyor.

Ayrıca sınav gününe kadar öğrencilerin çay, kahve ve kolalı içecekler yerine süt ve taze sıkılmış meyve suları içmeleri daha doğrudur. Bu arada sabah kahvaltılarında 5-6 adet fındık ile 2-3 adet ceviz yemelerini son derece yararlı olacaktır. Sınav stresinden uzaklaşmak isteyen öğrenciler, sakinleştirici ilaçlardan uzak durmalıdır.


İmtihanda çok şeker yemek faydalı değil
Sınavlarda alınan şeker ve şekerli besinlerin dikkati ve algılamayı artırdığı yönündeki inanışın aslında yanlış olduğu ortaya çıktı. Aksine karbonhidrat zengini besinlerin gevşemeye sebep olduğu öğrenildi. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğünün araştırmalarına göre, sınav öncesi ve sınav esnasında şeker ve şekerli besinlerin yerine, kuru üzüm, erik, kuru incir ya da A ve C vitaminlerinin zengin olduğu taze meyve ve sebze gibi besinler tercih edilmeli. Öğrenciler sınav günü mutlaka kahvaltı yapmalı. Aksi takdirde dikkatleri daha çabuk dağılıyor, baş ağrısı ve yorgunluk oluşuyor.


Böbreklerin dostu kiraz
Manav tezgahlarını doldurmaya başlayan kiraz, rengi ve lezzetinin güzelliği kadar, aynı zamanda çok faydalı bir şifa kaynağıdır. İdrar yollarını ve kanı temizlemek için bire birdir. İşte bu harika meyvenin faydalarından bazıları: İdrar söktürür. Böbreklerde biriken zararlı maddelerin atılmasına yardımcı olur, kabızlığı giderir.

Kanın temizlenmesine yardım eder. Nikris, romatizma, damar sertliği ve mafsal kireçlenmesinde faydalıdır. Karaciğer şişliğine iyi gelir. Safra akışını normale döndürür. Sinirleri kuvvetlendirir. Vücudun direncini artırır. Nezle için şifadır. Göğsü yumuşatır, öksürüğü keser. Damar sertliğinin tedavisinde kullanılır. Sivilceleri önler. Susuzluğu giderir. Kabukları, ishali keser. Ağrıları dindirir. Ateşi düşürür. (06.06.2006)