Sağlıklı ve dengeli beslenmenin nasıl olması gerektiği her zaman tartışılan bir konu olmuştur. Bu konuda her uzman, kendi önem verdiği unsurları ön plana alarak beslenme şekli önermektedir. Yapılan bu farklı önerilerin hemen hemen hepsi, farklı olmasına rağmen doğru bilgiler içermektedir.

Biz de bugün beslenmemizde çok önemli bir yer tutan “posalı-lifli gıdalar” üzerinde durmak istiyoruz. Beslenme ve diyet uzmanlarına göre; sağlıklı bir hayat için aldığımız gıdaların en az yarısı vitamin, mineral, posa- lif, ve biyoaktif maddeler yönünden zengin, kalori yönünden ise fakir sebze ve meyvelerden oluşmalıdır. Yeterli ve düzenli olarak alınan lifli ve posalı gıdalar, bir yandan vücuttaki zararlı maddelerin dışarı atılmasını sağlarken bir yandan da şişmanlık, bağırsak kanseri ve yüksek kolesterole karşı bir kalkan oluşturmaktadır.

Bunun yanı sıra ekmek, makarna, pilav ve hamur işleri de yeterli miktarda tüketilmelidir. Kullanılan unların ise doğal ve kepekli olanları tercih edilmelidir.


Baklagiller posa zengini
Buğday, arpa ve yulafın kabuğunu, yani kepeğini alıp içindeki nişastadan üretilen beyaz ekmek ve beyaz undan üretilmiş makarna ve hamur işleri sağlıklı yiyecek maddeleri olarak kabul edilmiyor. Çünkü; posa, lif, protein, vitamin ve mineraller, tahılların kabuğunda bulunmaktadır. Dolayısıyla doğal halleriyle öğütülüp, elde edilen undan yapılan ekmek, makarna ve hamur işleri daha sağlıklıdır. Ayrıca nohut, fasulye, mercimek gibi baklagiller posa açısından oldukça zengindir. En büyük bitkisel protein kaynağımız olan bu yiyecek maddeleri, günlük karbonhidrat ihtiyacımızın da büyük bir kısmını karşılar. Yiyecek maddelerini içerdikleri lif (posa) çeşidine göre üç büyük gruba ayırabiliriz.

* 1-Eriyen lif (posa) içeren yiyecekler: Sebze, salata ve meyvelerin içerdiği pektin maddesi buna güzel bir örnektir.

* 2-Erimeyen lif (posa) içeren yiyecekler: Tam tahıl ürünlerinin içerdiği lifler, vücuda girdikleri gibi, yani emilmeden atılırlar. Kepekli ekmek, doğal yulaf ezmesi, çavdar ekmeği, esmer makarna, kabuklu pirinç gibi selüloz içeren yiyecekler bu grubun en önemli gıdalarıdır. Bu tür lifler, sindirim sistemindeki zararlı maddelere ve serbest radikallere yapışarak onların da vücut dışına atılmasını sağlar.

* 3-Hem eriyen, hem erimeyen lif (posa) içeren yiyecekler: Bunlar en güzel örnek baklagillerdir. Yani; kuru fasulye, soya fasulyesi, nohut, bezelye ve bakla.


Kansere dur diyenler
Lif-posa içeren yiyecekler her gün tüketilirken beraberinde sıvı alındığında, lifler bu suyu içlerine alarak bir kitle teşkil ediyor ve bağırsağın sağlıklı çalışmasını sağlıyor. Liften fakir bir beslenmede kabızlık oranı çok yüksek oluyor. Fast food türü beslenmeye ağırlık verdikleri için sebze, meyve ve tahıl tüketimi az olan zengin Avrupa ve Kuzey Amerika ülkelerinde bağırsak kanserine sık rastlanmasına karşılık; doğal tahıl ürünleri, sebze, salata, meyve ve baklagiller tüketiminin çok olduğu Akdeniz ülkelerinde bu kanser türüne çok az rastlanıyor. Ayrıca lif içeren sebze, salata, meyve ve tam tahıl ürünlerinin içerdiği vitamin, mineral, biyoaktif maddeler de kanserden koruma görevini yerine getiriyor.


Kolesterolü düşürüyor
Lifli gıdalardan zengin beslenme, kalp-damar hastalıklarının oluşmasında çok büyük bir rol oynayan kolesterolü de düşürüyor. Yağlı hayvansal gıdalar alındığında, beraberinde liften zengin maddeler yenirse, bunlar kolesterolü emip içlerine hapsederek, bağırsakta emilimini engelliyor. Lifli beslenmede, safra asitleri de lifler tarafından emilerek vücut dışına atılıyor.


Aklınızda bulunsun

* Öğünler arasında acıktığınızda kuru erik yiyin. Kuru erik kan şekerinin düşmesini engeller. Ancak fazla abartmayın çünkü bir kuru erikte 8 kalori var.

* Dirsek ve topuklarınızın sertleşmesini istemiyorsanız bir dilim limon ile ovun. Böylece yumuşacık olacaklardır.

* Elma her zaman formunuzu korumak için ideal bir iştah kesicidir. Ayrıca sabah aç karnına yendiğinde bağırsakları çalıştırır.

* Eğer cildiniz kuru ise bir muzu ezin, içerisine bir çay kaşığı bal veya bademyağı karıştırıp yüzünüze sürün. Birkaç dakika bekleyip ılık su ile yıkayın. (06.09.2004)