Lösemi halk arasında kan kanseri diye bilinen hastalıktır. Bu hastalıkta çoğunlukla kemik iliğinden kaynaklanan bir tek hücrenin kanserleşmesi, daha sonra bu hücrenin hızla bölünerek çoğalıp, önce kemik iliğini, daha sonra tüm organları istila etmesi durumu söz konusudur. Eğer tedavi edilmezse olay kısa sürede hastanın kaybı ile sonuçlanır.

Çocuklarda en sık görülen kanser türü lösemidir. Lösemi en sık 2-5 yaşları arasında görülür. Bu dönem, çocuklarda lenf dokusunun en aktif olduğu dönemdir.

Tüm kanserler gibi löseminin de genetik zeminli bir hastalık olduğunu, yani vücudumuzdaki kanser önleyici genlerdeki bazı bozukluklar sonucu ortaya çıktığını biliyoruz. Bu bozulmayı kolaylaştıran çeşitli faktörler vardır. Bunlar arasında radyasyon, bazı virüs enfeksiyonları, kimyasal maddeler ve genetik hastalıklar sayılabilir.

Löseminin belirtileri birçok hastalık ile karışır. Halsizlik, iştahsızlık, solukluk, düşmeyen ateş, deride morluklar veya küçük kırmızı kanama odakları, burun ve diş etlerinden kanama, karında şişlik, lenf bezlerinde büyüme, kol ve bacak ağrıları bunlar arasında sayılabilir. Bunlardan birinin veya birkaçının olması durumunda bir çocuk hastalıkları uzmanına başvurulmalıdır.

Lösemi çocukluk çağında görülen kanserler arasında tedavi şansı en yüksek olanlardan biridir. Günümüzün modern tedavi imkanları ile löseminin genel anlamda tedavi şansı %70-75’tir. Bazı lösemi tiplerinde bu oran %90’ın üzerine çıkmaktadır. Ülkemizde löseminin her türlü tedavisi en modern şartlarda ve yurt dışından çok daha ucuza yapılabilmektedir.

Hamilelik sırasında sigara içmek, alkol veya uyuşturucu kullanmak, hamileliğin ilk 3 ayında röntgen çektirmek ve lösemi oluşumu arasında anlamlı birlikteliğe ait çalışmalar vardır. Anne babaların bu konularda özellikle daha dikkatli davranmaları gerekmektedir. (04 Mayıs 2006)


Lösemi tedavisi

Lösemi tedavisi tam donanımlı ve Çocuk Kan Hastalıkları Bölümü bulunan bir hastanede olmalıdır. Bu hastalığın tedavisi ancak bu konuda uzman kişiler tarafından yapılmalıdır. Yaklaşık 3 yıl süren tedavide 4 safha yer alır:


1- Yükleme Tedavisi:
Amaç kötü huylu hücrelerin hızla öldürülmesidir.


2- Pekiştirme Tedavisi:
Bu tedavide maalesef vücudumuzdaki faydalı hücreler de zarar görmekte, saçlar dökülmekte, ağızda yaralar çıkmaktadır.


3- Önleyici Tedavi:
Kemik iliğinde parçalanmış, dağılmış kanser hücrelerinin sinir sistemi ve üreme organlarımıza yerleşerek, sinsi sinsi faaliyete geçmelerini önleyici tedavidir.


4- Devamlılık Tedavisi:
Amaç artık tamamen yok edilmiş kanser hücrelerinin vücudumuzda herhangi bir şekilde yeniden çoğalmalarını önlemektir. En son kanser hücresi yok edilinceye kadar tek tek bulunup parçalanması amaçlanır.


Kemik iliği nakli nedir?
Çocukluk çağı lösemilerinde esas olan ilaçla tedavidir. Toplam 3-3.5 yıl süren kemoterapi sonunda % 85’lere varan oranda tamamen iyileşme sağlanır. Tedaviye cevap alınamayan vakalarda ve bazı özel durumlarda kemik iliği nakli uygulanabilir. Kemik iliği naklinde temel prensip, kan hücrelerinin yapımını sağlayan ana-kök hücrelerin sağlam bireylerden alınarak hastaya verilmesidir.


Kimlerden kemik iliği kök hücreleri alınır?

1- Doku grupları uygun, kardeşlerden veya nadiren diğer aile bireylerinden

2- Doku grupları uygun, akraba olmayan vericilerden (Kemik İliği Bankası aracılığıyla).

3- Hastanın kendi kemik iliğinin dondurularak saklanması ve gerektiğinde kullanılması.

4- Damarlarımızda dolaşan kanın içindeki kök hücrelerin özel bir yöntemle toplanarak hastaya verilmesi.

5- Göbek Kordonu Kanı: Yenidoğan döneminde kök hücrelerden zengin plasentadan (eş) toplanan kanın dondurularak ileride kullanılması veya yeni doğan kardeşin aynı şekilde alınan kordon kanı.

Dünyanın gelişmiş hematoloji merkezlerinde olduğu gibi ülkemizde de kemik iliği nakli başarıyla yapılmaktadır. Löseminin cinsine ve vericinin uygunluğuna göre değişmekle birlikte sonuçlar olumludur.

Kemik iliği naklinden 1 yıl sonra, lösemili çocuklar sağlıklarına kavuşmakta ve normal yaşantılarına dönebilmektedirler. (11 Mayıs 2006)