Bronşiolit, akciğerlerin küçük hava yollarında tıkanıklığa neden olabilen iltihabi bir durumdur. Genellikle 1 aydan büyük ve 2 yaştan küçük çocuklarda ve en sık olarak da 6 aylık bebeklerde rastlanır. Akut bronşit ise, akciğerdeki büyük hava yollarının iltihabi durumudur. Biraz daha büyük çocuklarda gribal bir üst solunum yolu enfeksiyonunu izleyerek gelişir.


Belirtileri

Bronşiolitlerde ailede geçirilmiş gribal bir enfeksiyon hikâyesi olabilir. Hafif üst solunum yolu enfeksiyonu belirtileri (hapşırma, burun akıntısı, öksürük), 38 derece civarında ateş, iştah kaybı, solunum zorluğu belirtileri (aralıklı hırıltı ve öksürük, nefes almada zorluk), beslenme güçlüğü görülebilir. Akut bronşit ise bir çok defa, nezleden 3-4 gün sonra kuru, kısa süreli, balgamsız ve giderek artan, bazen de nöbetler şeklinde olabilen öksürükle başlar. Göğüs ağrısı ve 38 dereceyi aşmayan bir ateş olabilir.


Hastalık nasıl bir seyir izler

Hafif vakalarda hastalık belirtileri bir ile üç günde geriler. Ağır vakalar özellikle 6 ay altındaki çocuklar bir-iki saatte ilerleyip, ağırlaşabilir. Hava açlığı, morarma, burun kanadı solunumu, göğüs kemiklerinde anormal hareketler olabilir. Ateş 38 dereceyi aşmaz. Eğer ateş 38 dereceyi aşarsa zatürre açısından dikkat etmek gerekir. Başlangıçta berrak olan balgam iltihabı görünüm alabilir, beş ile on gün içinde öksürük azalmaya başlar, balgam kaybolur.


En sık hangi aylarda görülür

Bronşiolit kış ve ilkbaharın ilk aylarında, bazen salgınlar şeklinde görülür. Hastaların yüzde 90’ının ailesinde gribal bir enfeksiyon hikayesi vardır. Bunun yanı sıra soğuk, nem, ani ısı değişiklikleri ve özellikle sisli, kirli hava, ev tozları, çiçek tozları ve çeşitli polenlerin hazırlayıcı etkenler arasındadır. (29 Aralık 2005)


Bronşiolitli hastalar ne zaman hastaneye yatırılmalı

3 aylıktan küçük çocuklar; morarma, solunum durması bulguları, solunum sayısının dakikada 60’ın üzerinde olması, kanda oksijen değerlerinin düşmesi, karbondioksit değerlerinin yükselmesi durumunda hastaneye yatırılmalıdır. Amaç oksijenlenmeyi sağlamak için nemli oksijen tedavisi, balgamı yumuşatıp öksürük ile atılımı kolaylaştırmak için nebulazatör ile bronş genişletici ilaçlar, balgam söktürücü ilaçlar ve sıvı kaybı oluşmuşsa sıvı tedavisidir. Normalde antibiyotik tedavisi gerekmez. Ancak akciğer filminde iltihabi alanlar mevcutsa ve ateş yükselmiş, kanda iltihabi hücreler artmışsa antibiyotikler kullanılabilir. Ağır vakalarda bronşlardaki ödemi azaltıcı etkisinden dolayı steroidler kullanılabilmektedir.


Hastalığın sık tekrarlanması halinde ne yapmalı

Tekrarlayan bronşiolit; gizli kalmış astım, tüberküloz, kistifibroz, kalp yetmezliği, yabancı cisim yutma, boğmaca ve immun yetersizlik gibi hastalıklardan ayırt edilmeli ve altta yatan asıl sebep tedavi edilmelidir. Özellikle tekrarlayan bronşioliti olan çocuklar astım teşhisi konulursa astımın basamağına göre sprey şeklinde ilaçlar kullanılması gerekebilir.


Koruyucu tavsiyelerimiz

En başta aile içinde sigara kullanımı engellenmelidir. Hastalığın en sık sebebi aile içi gribal enfeksiyon durumudur. Bu nedenle tüm aile bireyleri bu durumdan korunmalı, grip aşılarını yaptırmalı, gerekirse çocuğa maskeyle yaklaşılmalıdır. Hastalık başladıktan sonra çocuklara bol sıvı verilmeli ve sık sık akciğerlerine belli aralıklarla masaj (fizyoterapi) yapılmalıdır. Kirli, tozlu havalandırması yetersiz yerlerden uzak durulmalıdır. (05 Ocak 2006)